„W stronę Nowego Zakopanego” - wykłady o architekturze miasta online

A gdyby tak spojrzeć na Zakopane oczami architekta? Cykl spotkań „W stronę Nowego Zakopanego”, realizowany przez Muzeum Tatrzańskie, zapewnia taką możliwość. Współczesne realizacje, międzywojenne detale i założenia stylu narodowego łączą się w unikalnej mieszance krajobrazu stolicy Tatr. Od września do grudnia, podczas 8 spotkań historycy, architekci i popularyzatorzy rozmawiali ze zgromadzoną publicznością o dziedzictwie urbanistyczno-architektonicznym i jego współczesnych przemianach. Wszystkie spotkania dostępne są online.

W stronę Nowego Zakopanego

Projekt „W stronę Nowego Zakopanego” to próba analizy krajobrazu kulturowego stolicy Tatr oraz poddanie go krytycznej refleksji. Zakopiańska kultura i tradycja, z perspektywy odbiorcy XXI wieku, to zbiór inspiracji, ale też mitów i problemów, które wymagają przepracowania. Zaproszeni do udziału specjaliści szukają własnych odpowiedzi na pytanie: Jak spuścizna XX-wiecznej kultury i historii Podhala, na którą składają się m.in. pierwszy polski styl narodowy oraz dorobek kolonii artystycznej, może zostać twórczo podjęta i przetworzona w celu zbudowania centrum żywej kultury artystycznej i architektonicznej współcześnie? Projekt, dzięki znawcom i osobom obecnym w dyskusji publicznej, pokazuje różne punkty widzenia i czasem dotyka tematów i poglądów, które mogą być trudne, dyskusyjne lub niewygodne – jednak to właśnie pozwala spojrzeć z różnych perspektyw na koncepcje Nowego Zakopanego.

Cykl spotkań z architektami współcześnie kształtującymi podhalański pejzaż oraz specjalistami zajmującymi się inwentaryzacją sztuki obecnej w zakopiańskiej przestrzeni publicznej, to pierwszy etap projektu „W stronę Nowego Zakopanego”. Przedsięwzięcie badawczo-ekspozycyjne potrwa jeszcze kilka lat, a wśród jego założeń są także m.in. inwentaryzacja, czy ekspozycje plenerowe. Zakopiański krajobraz podlega nieustannej transformacji, warto więc rozmawiać o zmianach i przepisach prawnych, które próbują go kształtować.

Spotkania z architektami, konserwatorami i specjalistami

Cykl spotkań „W stronę Nowego Zakopanego” gości w zakopiańskich willach. Rozmowy poprowadził Piotr Mazik. Na wydarzenia można było wejść po uprzedniej rezerwacji miejsca, lub obejrzeć je w domu, online. 

9 września 2021, 18:00 – Projekt „W stronę Nowego Zakopanego” otworzyło spotkanie z dr hab. Zbigniewem Moździerzem, historykiem architektury, konserwatorem zabytków, i specjalistą ds. ochrony zabytków. Badacz przedstawił historyczny kontekst kształtowania przestrzeni architektonicznej Zakopanego. Film ze spotkania dostępny jest na kanale Youtube Muzeum Tatrzańskiego.

23 września 2021, 18:00 – spotkanie to także przybliżało konteksty historyczne nad współczesnymi. Rozmowa z Agatą Nowakowską-Wolak, autorką książki „Zakopane, którego nie ma”, odbyła się w ogrodzie willi Oksza. Konserwatorka elementów i detali architektonicznych od wielu lat angażuje się w działania mające na celu zachowanie krajobrazu kulturowego Podhala i przeciwstawianie się trendowi zamurowywania Zakopanego przeskalowanym budownictwem deweloperskim. Rozmowę wyjątkowo poprowadziła Beata Zalot. Film ze spotkania dostępny jest na kanale Youtube Muzeum Tatrzańskiego.

7 października 2021, 18:00 – kolejne spotkanie z cyklu „Nowe Zakopane” odbyło się w willi Oksza. Gościem był Zenon Remi, zakopiański architekt i malarz, współautor projektu osiedla Kasprusie w Zakopanem, autor adaptacji leżakowni na Galerię Hasiora i wielu innych budynków mieszkalnych. Pracował w PBO “Podhale”, miał też za sobą pracę w Muzeum Tatrzańskim jako specjalista do spraw ochrony zabytków. Film ze spotkania dostępny jest na kanale Youtube Muzeum Tatrzańskiego.

22 października 2021, 18:00 – o swoich projektach i poglądach na temat architektonicznego krajobrazu Zakopanego opowiedział Krzysztof Trebunia-Tutka. W willi Oksza dyskutowano o zamiłowaniu do tradycji góralskiej i drewnianej architektury, a podczas dyskusji z publicznością pojawiły się wartościowe opinie o planie zagospodarowania przestrzennego. Film ze spotkania dostępny jest na Facebooku Muzeum Tatrzańskiego.

4 listopada 2021, 18:00 – w willi Oksza z Piotrem Mazikiem spotkali się architekci Jan Karpiel i Marcin Steindl. Ich biuro stawia na połączenie tradycyjnego stylu zakopiańskiego ze współczesną architekturą i popularyzacją tradycji architektonicznych Podhala, za co byli nagradzani w europejskich konkursach. Podczas spotkania panowie wypowiedzieli się m.in. o roli architekta dla inwestora oraz szukali odpowiedzi na pytanie, czy Zakopane to miasto dla zakopiańczyków. Film ze spotkania dostępny jest na Facebooku Muzeum Tatrzańskiego.

18 listopada 2021, 18:00 – w willi Oksza ugoszczono architekta Sebastiana Pitonia. Jego projekty, przez wielu uznawane za kontrowersyjne połączenie architektury Antoniego Gaudiego ze stylem zakopiańskim, wywołują publiczne dyskusje. Sepcjalista opowiada że łączy w nich fascynację twórczością Witkiewicza z formami zaczerpniętymi z natury. Jego realizacje wykorzystują tradycyjne dla regionu konstrukcje, np. półszczytowe dachy, ale swoimi krzywiznami nawiązują raczej do rozwiązań secesyjnych, rzadko spotykanych w architekturze współczesnej. Film ze spotkania dostępny jest na Facebooku Muzeum Tatrzańskiego.

2 grudnia 2021, 18:00 – goście, mieszkańcy i architekt Adam Bukowski-Tyrała spotkali się w zakopiańskiej willi Elżbiecina, by porozmawiać. Specjalista, w którego projektach tradycyjna forma zastępuje nowoczesny minimalizm, opowiada o realizacjach „po staremu”: w jeden sezon, z drewna i kamienia naturalnego, we współpracy z wyspecjalizowaną brygadą ciesielską. Jednocześnie opowiada o zmianach prawnych kształtujących krajobraz. Film ze spotkania dostępny jest na Facebooku Muzeum Tatrzańskiego.

14 grudnia 2021, 18:00 – w willi Oksza odbyło się podsumowujące spotkanie z cyklu „W stronę Nowego Zakopanego”. Gościem był zakopiański architekt Zbigniew Radziewanowski (biuro ZDJ Architekci), a rozmowę poprowadził Piotr Mazik. Dyskutowano o kierunku, w jakim zmierza architektura Zakopanego. Czy w stolicy Tatr możliwe jest tylko nastawienie na maksimum? Co oznacza budynek wpisany w krajobraz? Film ze spotkania dostępny jest na Facebooku Muzeum Tatrzańskiego.

Projekt „W stronę Nowego Zakopanego” dofinansowano ze środków budżetu państwa będących w dyspozycji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022.