Wystawa "Józef Brandt 1841–1915" w Muzeum Narodowym w Warszawie

Muzeum Narodowe w Warszawie z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości przygotowało wiele interesujących projektów. Od 22 czerwca do 30 września można oglądać wystawę twórczości Józefa Brandta, polskiego malarza scen bitewnych i rodzajowych. Po raz pierwszy zaprezentowano dzieła artysty w tak obszernym zbiorze obejmującym ponad 300 prac z polskich i zagranicznych muzeów oraz kolekcji prywatnych.

Józef Brandt, artysta – malarz

Józef Brandt urodził się 11 lutego 1841 w Szczebrzeszynie, a zmarł 12 czerwca 1915 w Radomiu. Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich malarzy batalistycznych XIX-wieku. Dzieła Brandta charakteryzuje rozmach, dekoracyjność, bogactwo kolorystyki, znajomość i umiejętność odtworzenia historycznego kostiumu, broni, akcesoriów wojennych, oddanie bitewnego zgiełku oraz dynamiki ruchu ludzi i koni. Twórczość malarza przywracała rodakom wiarę w odzyskanie przez Polskę niepodległości, opowiadając o rycerskich dziejach Rzeczypospolitej i sukcesach militarnych jej wybitnych dowódców. Tworzył on epicką opowieść o dawnych dziejach ojczystych ziem, sugestywnie oddając klimat epoki i specyfikę krajobrazu.

Wystawa „Józef Brandt 1841–1915”

W pierwszej części wystawy, na parterze, znajdują się obrazy olejne, akwarele i rysunki z lat 1856–1867. Są to prace młodzieńcze, jeszcze sprzed wyjazdu artysty do szkoły w Monachium. W kolejnych siedmiu salach na I piętrze można oglądać obrazy powstałe w okresie 1869–1913. Są tam m.in. najważniejsze dzieła batalistyczne Brandta, jak „Czarniecki pod Koldyngą”. Wśród prac reprezentujących dojrzałe malarstwo na uwagę zasługują m.in. dwie wersje przedstawienia królewskiego „kuligu w Wilanowie”, liryczna w nastroju „Modlitwa w stepie”, a także obraz „Bogurodzica”.

Na ekspozycji znajdują się zarówno kompozycje ujęte panoramicznie, pełne dramatyzmu, porywające rozmachem i siłą ekspresji, jak „Bitwa pod Wiedniem” czy „Bitwa pod Chocimiem”, jak i niewielkie, kadrowane z bliska sceny rodzajowe z życia Kresów, oddające egzotyczną atmosferą tamtejszych jarmarków. Oddzielną część ekspozycji stanowi zaaranżowana „wschodnia”, monachijska pracownia Brandta, pozwalająca poznać jego warsztat i najbliższe otoczenie. Dla artysty była miejscem, gdzie gromadził kolekcję militariów, wyposażenia jeździeckiego, ubiorów i tkanin oraz innych przedmiotów pochodzących z okresu od XVII do XIX wieku, wykorzystywanych jako rekwizyty do obrazów historycznych.

Wydarzenia towarzyszące

Dla zwiedzających przewidziano program towarzyszący, w którego ramach odbędą się m.in. wykłady o związkach twórczości Brandta z literaturą, o znaczeniu prac konserwatorskich w badaniach nad jego dorobkiem oraz o artystach skupionych wokół monachijskiej pracowni Brandta – nieformalnego przywódcy polskiej kolonii artystycznej. Najmłodsi widzowie będą mogli wziąć udział w specjalnie przygotowanych zajęciach „W pracowni Józefa Brandta” czy „Warsztaty dla kozaków”. Wystawa wieńczy czteroletni okres studiów nad twórczością artysty, których częścią były m.in. szczegółowe badania konserwatorskie. W ramach podsumowania wydany został trzytomowy katalog, stanowiący prawdziwe kompendium wiedzy o malarzu. Kuratorkami wystawy są Ewa Micke-Broniarek i Agnieszka Bagińska.