Pomnik Historii: Janów Podlaski – stadnina koni

W ramach programu „100 Pomników Historii na stulecie odzyskania Niepodległości”, realizowanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, 22 listopada 2017 r. rozporządzeniem prezydenta RP na listę Pomników Historii zostało wpisanych 11 nowych obiektów. Jednym z nich jest stadnina koni w Janowie Podlaskim.

Stadnina koni w Janowie Podlaskim jest ewenementem na skalę kraju. Powstała w XIX wieku, za zgodą cara Aleksandra I, w celu hodowli szlachetnych ras koni. Czyni to nieprzerwanie, mimo zawirowań historii, od równo 200 lat. Jej stajnie zaprojektowali wybitni architekci. Całość dopełniają rozległe, uporządkowane, tereny zielone. Dziś stadnina słynie głównie z hodowli koni czystej krwi arabskiej, a także angloarabskich.

Celem ochrony jest „zachowanie, ze względu na wartości historyczne, artystyczne i naukowe – materialne i niematerialne, unikatowego założenia architektoniczno-krajobrazowego najstarszej w kraju państwowej stadniny, w której kontynuuje się dawne polskie tradycje hodowli koni szlachetnych ras”. Obszar pomnika historii obejmuje „historycznie ukształtowane założenie przestrzenne z zespołem budynków stajennych – stajnią Zegarową, Czołową, Woroncowską, Wyścigową, stajniami Prywatnymi oraz lazaretem, bramą wjazdową i zespołem budynków mieszkalnych dla pracowników stadniny, a także zespołem komponowanej zieleni”.

Zwiedzanie otwartego terenu stadniny i oglądanie koni na wybiegach jest bezpłatne, ale w jego trakcie nie wolno zapominać o panujących zasadach bezpieczeństwa. Możliwe jest także zwiedzanie z przewodnikiem. Organizowane są także regularnie Pokazy Koni Arabskich.