„Śląsk - wspólna sprawa” - Debata w 100. rocznicę włączenia ziem w granice II RP

W środę 8 czerwca 2022, o godzinie 12.00, Biuro Programu „Niepodległa” oraz Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku zapraszają na debatę „Śląsk – wspólna sprawa”. Historycy i specjaliści porozmawiają o procesie włączania Górnego Śląska w granice II Rzeczpospolitej w 100. rocznicę wydarzeń z 1922 roku.  Spotkanie odbędzie się w muzealnym Saloniku Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, ale transmisja będzie także dostępna online na kanale Youtube Muzeum i Facebooku Biura Programu „Niepodległa”.

Akt Objęcia Górnego Śląska przez Polskę – jak do tego doszło?

16 lipca 1922 roku w Katowicach podpisano Akt Objęcia Górnego Śląska przez Polskę.  W setną rocznicę włączenia regionu w granice II RP Biuro Programu „Niepodległa”, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku  i Muzeum Śląskie zapraszają 8 czerwca na debatę o Górnym Śląsku po I wojnie światowej. Lata 1919-1922 to okres w dziejach Polski pełen skomplikowanych procesów odbudowy państwowości i konfliktów zbrojnych, przełomowy także dla Górnego Śląska i jego mieszkańców. Wkroczenie Wojska Polskiego do Katowic 20 czerwca 1922 uznano za wydarzenie o tak silnej symbolice, że w 2022 roku podjęto działania w celu ustanowienia Narodowego Dnia Powstań Śląskich.

Trzy powstania śląskie (z których dwa uznawane są za zwycięskie) i Plebiscyt z 1921 roku zmieniły historię regionu. Wydarzenia te, mimo upływu stu lat, nie przestają budzić emocji zarówno w kraju, jak i zagranicą. W historiografii niemieckiej rzutują na dokonywane oceny dziejów regionu przez pryzmat straty terytorialnej. Polacy także różnią się opiniami i interpretacjami wydarzeń. Debata pozwoli skonfrontować różne punkty widzenia.

Czy to prawda, że Polska, dla której priorytetem była polityka wschodnia, nie angażowała się poważnie w walkę o Górny Śląsk w latach 1919-1920? Czym było trzecie powstanie śląskie – patriotycznym zrywem Górnoślązaków, śląską wojną domową, czy polsko-niemiecką wojną hybrydową tamtych czasów? Czy lepszym rozwiązaniem była dyplomacja i zakulisowe kontakty z francuskimi decydentami Wojciecha Korfantego, czy siłowa walka Michała Grażyńskiego? Jaką rolę w tych  wydarzeniach odegrała polityka Józefa Piłsudskiego i rządu polskiego? Odpowiedzi na te pytania – i wiele więcej! – poszukiwać będzie 4 badaczy.

Uczestnicy debaty „Śląsk – wspólna sprawa”

8 czerwca 2022, o godzinie 12.00, w Sulejówku debatować będą:

• Aleksandra Matuszczyk – dyrektorka Muzeum Miejskiego w Tychach, menadżerka kultury, organizatorka i producentka wydarzeń kulturalnych, specjalistka public relations.
• dr Karol Makles – nauczyciel akademicki, badacz, pasjonat historii i kultury Śląska, zajmujący się nowoczesnym i tradycyjnym dziedzictwem kulturowym. Autor i redaktor książek i artykułów. Zawodowo związany jest z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach i Muzeum Śląskim.
• prof. Grzegorz Nowik – zastępca dyrektora ds. naukowych Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Zajmuje się badaniem dziejów najnowszych, historii harcerstwa, wojskowości i myśli politycznej Józefa Piłsudskiego, kieruje zespołem wydającym dokumenty wojny 1918–1920.
• dr Paweł Parys – historyk, od 2007 r. związany zawodowo z Pracownią Historii Powstań Śląskich w Muzeum Śląskim w Katowicach. Autor książek i artykułów o tematyce powstańczej i plebiscytowej, kurator wystaw o udziale Górnoślązaków w I wojnie światowej (razem z Michałem J. Witkowskim) i „Niezapomniane. Kobiety w czasie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku” (razem z Małgorzatą Paul).

Debatę poprowadzi Tomasz Borówka ­ – dziennikarz i publicysta. Związany z portalem regionalnym Ślązag. Historyk z wykształcenia, autor materiałów o historii Śląska, średniowiecza i wojen światowych.

Wykaz Powstańców Śląskich w internecie

W setną rocznicę włączenia Górnego Śląska w granice II Rzeczpospolitej zapraszamy do poznawania biogramów ludzi, którzy zaangażowali się w walkę. Na portalu zolnierze-niepodleglosci.pl zostanie udostępniony „Wykaz Powstańców Śląskich”. Baza liczy ponad dwadzieścia cztery tysiące nazwisk! Wśród powstańców i powstanek są pisarze, wydawcy prasy lokalnej, postaci kultury, prawnicy i nauczyciele, działacze na rzecz równouprawnienia języka polskiego w szkołach czy urzędach. Wielu Górnoślązaków walczyło wcześniej w Legionach Polskich, a część z nich po zakończeniu I wojny światowej kontynuowała karierę w Wojsku Polskim. Ich biogramy uzupełnią portal, w którym szerzej opisane są już postaci wymienione w „Słowniku Legionistów Polskich 1914-1918” i „Spisie oficerów WP 1921”. Mecenasem portalu Żołnierze Niepodległości jest PKN Orlen.

Debata „Śląsk – wspólna sprawa” realizowana jest w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości.