Album „100 pomników historii” Narodowego Instytutu Dziedzictwa

Pomnik historii to najwyższy tytuł przyznawany polskim zabytkom nieruchomym o szczególnym znaczeniu dla naszej kultury. Z każdym rokiem lista najcenniejszych obiektów  sukcesywnie się powiększa. Do dziś wyróżnienie to nadano ponad 100 zabytkom, aby symbolicznie uhonorować w ten sposób najważniejsze dla polskiej kultury obiekty na 100-lecie odzyskania niepodległości.  Pokazuje je album „100 pomników historii”, który jest zwieńczeniem projektu Narodowego Instytutu Dziedzictwa w ramach programu „Niepodległa” na lata 2017-2022, wpisującego się w obchody stulecia odzyskania niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.

Nadanie obiektowi statusu pomnika historii to jedna z pięciu form ochrony zabytków wymienionych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Rangę pomnika historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej specjalnym rozporządzeniem na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W treści prezydenckiego rozporządzenia wyszczególnia się cechy danego zabytku świadczące o jego najwyższej wartości, określa się precyzyjnie jego granice i zamieszcza schematyczną mapkę obiektu. Nad formalnym przebiegiem procedury czuwa Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Pomniki historii to obiekty o szczególnych wartościach materialnych i niematerialnych oraz znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego naszego kraju. Do elitarnego grona mogą dołączać obiekty architektoniczne, krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne lub ruralistyczne, zabytki techniki, obiekty budownictwa obronnego, parki i ogrody, cmentarze, miejsca pamięci najważniejszych wydarzeń lub postaci historycznych oraz stanowiska archeologiczne. Grupę najcenniejszych zabytków materialnego dziedzictwa kulturowego, obiekty o najwyższych wartościach artystycznych i architektonicznych, odzwierciedlających bogatą i niezwykle złożoną historię Polski NID prezentuje w albumie „100 pomników historii”.

 

Narodowy Instytut Dziedzictwa i TVP Kultura od 2015 r. realizują także serię filmów „Szlakiem miejsc niezwykłych – Pomniki Historii”, która na szeroką skalę popularyzuje te obiekty w odbiorze społecznym. Wszystkie odcinki można obejrzeć na stronie http://zabytek.pl – portalu stworzonym i administrowanym przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. Serwis ten w nowoczesny sposób udostępnia informacje o polskich zabytkach wraz z ich opisami, towarzyszącymi zdjęciami, atrakcyjnymi zasobami cyfrowymi oraz lokalizacją obiektów.