Projekt online – Pamięć i (nie) pamięć roku 1920

Serwis Ninateka Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego z okazji setnej rocznicy Bitwy Warszawskiej przypomni dokumenty i fabuły dotyczące m.in. Cudu nad Wisłą i drogi Polaków do odzyskania Niepodległości, a także premierowo udostępni reportaż filmowy „Pogrom Bolszewików” oraz rozmowę ekspertów pt. „Pamięć i (nie) pamięć o roku 1920 w polskiej kulturze”.

„Pogrom Bolszewików” na taśmie filmowej

15 sierpnia o godz 19.00 w serwisie Ninateka zostanie premierowo i darmowo udostępniony krótki reportaż filmowy „Pogrom Bolszewików” oraz zapis specjalnie przygotowanego na tę okazję eksperckiego komentarza prof. dr. hab.  Andrzeja Nowaka i dr. hab. Mariusza Guzka, prof UKW, pt. „Pamięć i (nie) pamięć o roku 1920 w polskiej kulturze”, której punktem wyjścia będą filmowe wizerunki wydarzeń z tamtego okresu, zachowane w materiałach archiwalnych FINA. Rozmowa będzie również refleksją nad kształtem i formami obecności tematu wojny polsko-bolszewickiej na przestrzeni całego stulecia.

Film „Pogrom Bolszewików” dotychczas istniejący w archiwum FINA jako „Wojna polsko-rosyjska”, został zidentyfikowany w 2020 roku. Jest to jedyny ocalały, niestety niekompletny materiał z produkcji filmowej Centralnego Urzędu Filmowego (CUF).

Pokaz jest częścią projektu „Pamięć filmu. Cud nad Wisłą i inne wydarzenia historyczne w filmowych zasobach FINA”. Celem projektu jest udostępnienie szerokiej publiczności mało znanych materiałów filmowych, często po raz pierwszy od wielu lat, oraz popularyzacja filmów archiwalnych z kolekcji FINA, poświęconych najważniejszym wydarzeniom historycznym XX wieku. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.

Polskie filmy historyczne online

Ponadto Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny zaprasza do oglądania innych filmów fabularnych i dokumentalnych poświęconych wydarzeniom z początku XX wieku pochodzących z zasobów instytucji: odzyskaniu przez Polskę Niepodległości, wojnie polsko-bolszewickiej oraz Bitwie Warszawskiej. Wśród nich znajdują się m.in.: „Cud nad Wisłą”, „Polonia Restituta” oraz „Szaleńcy”.

W Ninatece będzie można zobaczyć:

• „Cud nad Wisłą”, reż. Ryszard Bolesławski, Polska, 1921 r. – zrealizowany z rozmachem, składający się pierwotnie z dwóch serii, dramat patriotyczny, ilustrujący epizody wojny polsko-bolszewickiej.
• „Dla Ciebie Polsko”, reż. Antoni Bednarczyk, Polska, 1920 r. – to historia miłości dwojga młodych ludzi – Franka i Hanki. Ich uczucie zostaje wystawione na próbę przez wybuch wojny polsko-bolszewickiej. Broniąc swojej ojczyzny, zakochani pozostają wierni swoim uczuciom.
• „Szaleńcy”, reż. Leonard Buczkowski, Polska, 1928 r.- debiut fabularny Leonarda Buczkowskiego, który później zostanie twórcą m.in. słynnego filmu „Zakazane piosenki” . „Szaleńcy” to pierwsza filmowa superprodukcja – zrealizowana przy udziale wielu formacji wojskowych, z nowatorskimi scenami bitew, bronią z epoki i najnowszymi zdobyczami techniki.
• „Pogrom Bolszewików”, reż. nieznany, Polska, 1920 r. – filmowy reportaż prezentujący działania wojenne w czasie wojny polsko-bolszewickiej w sierpniu 1920 roku (bitwa o Nasielsk).
• „Polonia Restituta”, reż. nieznany, Polska, 1920 r. – film niem; to wykonana na początku 1928 roku kompilacja ujęć dokumentalnych zarejestrowanych w czasie walk niepodległościowych i Bitwy Warszawskiej.
• „Sztandar wolności”, reż. Ryszard Ordyński, Polska, 1935 r. – cyfrowo zrekonstruowany dokument Ryszarda Ordyńskiego przedstawia walkę o niepodległość Polski w latach 1905–1920.

Zapraszamy do oglądania!

Wirtualny pomnik bohaterów 1920 roku

To nie koniec arcyciekawych materiałów. W portalu biogramy.pl znajdują się tysiące stron nawiązujących do odzyskania przez Polskę niepodległości, heroicznej walki z najeźdźcami i odbudowy kraju po przeszło stuletnim okresie zaborów.

„Wojna światów 1920” zawiera linki do wybranych miejsc w serwisie biogramy.pl, które z kolei prowadzą do tysięcy podstron związanych z wydarzeniami z 1920 roku. Daje to szybki wgląd w wielość i różnorodność zasobów cyfrowych zgromadzonych w portalu: tekstów, filmów i krótkich materiałów wideo o bohaterach walk o odzyskanie niepodległości, audycji, ciekawostek, a przede wszystkim zdjęć, które pokazują ich w sytuacjach oficjalnych i prywatnych, a także różne formy ich upamiętniania wczoraj i dziś.

Obok tekstów i multimediów w portalu można także znaleźć ułatwiające eksplorację zasobów indeksy. Wielu naszych bohaterów ma przypisane hasła, widoczne na ich stronach w postaci tzw. „chmury wiedzy”, a także mapy pokazujące związane z nimi miejsca, dzięki czemu można też szybko odnaleźć osoby związane z określonymi lokalizacjami w kraju.

Jednocześnie redakcja portalu biogramy.pl wciąż prowadzi zbiórkę cyfrowych kopii zdjęć i innych materiałów związanych z bohaterami walk o niepodległość.

Projekt „Wirtualny Pomnik Niepodległej” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2020.