Kontrast
Wielkość czcionki

Świętuj z nami stulecie Bitwy Warszawskiej!

W tym roku obchodzimy setną rocznicę Bitwy Warszawskiej – rozegranych na przedpolach polskiej stolicy walk, określanych mianem „Cudu nad Wisłą”, które miały decydujący wpływ na wynik wojny polsko-bolszewickiej. W związku z tym Biuro Programu „Niepodległa” przygotowało wiele inicjatyw związanych ze świętowaniem jednego z najważniejszych zwycięstw oręża polskiego. W tym artykule będziemy sukcesywnie przedstawiać kolejne wydarzenia i inicjatywy, które mają na celu radosne świętowanie stulecia Bitwy Warszawskiej, a także mogą stać się inspiracją do pogłębiania wiedzy w tym zakresie.

banner z archiwalnym zdjęciem i napisaem "Niepodległa w setną rocznicę Bitwy Warszawskiej"

Portal www.bitwa1920.gov.pl

Zapraszamy do zapoznania się z wyjątkowym, narracyjnym portalem poświęconym Bitwie Warszawskiej – www.bitwa1920.gov.pl. Nowoczesny serwis powstał dzięki współpracy dwóch instytucji – Biura Programu „Niepodległa” oraz Polskiego Radia. Portal skierowany jest do tych, którzy chcą dowiedzieć się czemu Bitwa Warszawska nazywana jest Cudem nad Wisłą, ale także do osób, które pasjonują się historią – zapewniamy, że pozytywnie zaskoczymy! Czy wiecie co ze zwycięstwem nad bolszewikami ma wspólnego „King Kong”? Jak lektura noweli Edgara Alana Poego przyczyniła się do polskiego zwycięstwa? Jak wyglądały fake newsy rozpowszechniane sto lat temu? Odpowiedzi szukajcie na portalu www.bitwa1920.gov.pl.

W związku z setną rocznicą Bitwy Warszawskiej Polskie Radio oraz Biuro Programu „Niepodległa” chciały przekazać w nowoczesny sposób wiedzę o roku 1920. Portal wpisuje jednak historię potyczek na przedpolach polskiej stolicy w szerszy kontekst historyczny oraz geopolityczny. To równocześnie przedstawienie realiów XX wieku i skutków wygranej bitwy, które odczuwamy także dziś – wiek później. Odeszliśmy jednak od książkowego przekazywania wiedzy, a postawiliśmy na multimedia, infografiki i interakcję z użytkownikiem. Narracja strony ma pozwolić odwiedzającym portal poczuć atmosferę panującą w Polsce, Europie i na świecie sto lat temu. Serwis wzbogacony jest o ponad 30 unikatowych nagrań, z których część pochodzi z Archiwum Polskiego Radia i Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

banner promujący portal bitwa1920.gov.pl

Naszą opowieść kierujemy do odbiorów w kraju i za granicą – serwis dostępny będzie w języku polskim oraz angielskim, niemieckim, francuskim, rosyjskim, ukraińskim i węgierskim. Dwie ostatnie wersje językowe to także forma uhonorowania najważniejszych polskich sojuszników w dobie bolszewickiej nawały. Warto pamiętać, że Ukraińcy stanowili największą armię sojuszniczą Polski, a Węgrzy w dramatycznych dniach sierpnia 1920 roku przekazali Polakom miliony sztuk amunicji. Węgierska wersja językowa zostanie opublikowana pod koniec lipca – przygotowuje ją dla nas Instytut Polski w Budapeszcie.

O merytoryczną poprawność projektu zadbał prof. Grzegorz Nowik, wybitny badacz wojny polsko-bolszewickiej. Projekt powstał przy współpracy Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego oraz Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.

Film w technologii Cinematic VR – 360 stopni 3D „Wiktoria 1920”

Biuro Programu „Niepodległa” planuje w wyjątkowy sposób upamiętnić setną rocznicę Bitwy Warszawskiej i wojny polsko-bolszewickiej poprzez stworzenie filmu w technologii Cinematic VR – 360 stopni 3D „Wiktoria 1920”.

Bohaterowie filmu "Wiktoria 1920"
Bohaterowie filmu „Wiktoria 1920” – od lewej: Władysław Brończak (Szymon Mysłakowski), Jan Węgielski (Dariusz Pieróg), Pola Lewicka (Róża Klekotko) oraz Merian C. Cooper (Patryk Szwichtenberg). Fot. C. Pomykało.

Przy pomocy najnowszych możliwości techniki przeniesiemy widzów filmu w sam środek akcji: po założeniu gogli VR (lub uruchomieniu własnego smartfona i umieszczeniu go w cardboardzie) to właśnie widz stanie się głównym bohaterem filmu – kurierem przewożącym meldunek z frontu do polskiego sztabu. Podczas kręcenia filmu kamery rejestrowały obraz ze wszystkich stron, 360 stopni, dzięki czemu widz ma możliwość wyboru na co chce skierować swoją uwagę. Dotąd kręcenie tego typu filmów fabularnych należy do rzadkości – głównie ze względu na fakt, że jest to trudniejsze realizacyjnie. Zwłaszcza filmów historycznych.

plan filmu Wiktoria 1920
Plan filmu „Wiktoria 1920” VR – mat. własne

Premiera filmu zaplanowana jest na 12 sierpnia. Film będzie mógł obejrzeć każdy użytkownik gogli VR – w tym gogli cardboard. „Wiktoria 1920” będzie udostępniona bezpłatnie w sieci, aby każdy mógł mieć dostęp do produkcji. W miarę zdejmowania obostrzeń epidemiologicznych, Biuro Programu „Niepodległa” planuje również pokazy stacjonarne na specjalnych goglach VR w ramach „Wirtualnego Teatru Historii” w różnych miejscowościach w całej Polsce – o szczegółach będziemy informować wkrótce.

Program dotacyjny„Koalicje dla Niepodległej” – #wiktoria 1920

15 czerwca 2020 r. Biuro Programu „Niepodległa” ogłosiło nabór w ramach programu dotacyjnego „Koalicje dla Niepodległej” – #wiktoria 1920. W ramach programu przewiduje się możliwość wsparcia finansowego działań o charakterze lokalnym i regionalnym, upowszechniających wiedzę o Bitwie Warszawskiej 1920 r. i jej znaczeniu dla odbudowy polskiej państwowości. W programie zakłada się możliwość realizacji projektów o charakterze animacyjnym i włączającym społeczność lokalną we wspólne wypracowanie rezultatów działania.  Program przeznaczony jest dla samorządowych instytucji kultury oraz organizacji pozarządowych, a na jego realizację 2020 roku przeznaczono 2 mln zł. 

Ogólnopolski konkurs literacki „1920”

Konkursem, organizowanym przez Biuro Programu „Niepodległa”, pod symbolicznym hasłem „1920” chcemy zachęcić do stworzenia literackiej panoramy tamtych niezwykłych czasów. Niezwykłych, bo odrodzona po ponad stu latach zaborów Polska musiała zmierzyć się z niełatwym zdaniem obrony i utrzymania swojej obecności na nowych mapach świata. Do 15 sierpnia czekamy na opowiadania kryminalne (jak policja dawała sobie radę w obliczu groźby nadciągających wojsk radzieckich, kiedy wciąż trzeba było walczyć o utrzymanie  lokalnego porządku i bezpieczeństwa?), szpiegowskie (agenci i agentki, radiowywiad, tajne plany i wykradzione dokumenty…), a także obyczajowe (jak wyglądało życie w roku 1920, z czym mierzyło się społeczeństwo?), czy nawet romanse (bo przecież miłość w czasach wojny jest nieodzowna!).

plakat wydarzenia

Ze względu na przypadające w tym roku stulecie Bitwy Warszawskiej, zachęcamy, aby w pracach pojawił się motyw walki o wolność, wojny polsko-bolszewickiej bądź związany z Bitwą Warszawską. Zgłaszana praca nie może przekraczać objętości 30 000 znaków ze spacjami. Konkurs jest przeznaczony dla osób, które mają ukończony 16. rok życia. Do wygrania są nagrody finansowe. Po więcej informacji o ogólnopolskim konkursie literackim „1920” zapraszamy do aktualności jemu poświęconej. Partnerem konkursu jest Fundacja KGHM Polska Miedź.

„Wiktoria 1920” – zapiski z czasów wojny

Od 17 kwietnia co tydzień na naszej stronie w zakładce „O Niepodległej”, a także na łamach prasy, publikowane są materiały, które pokażą jak wyglądały kolejne tygodnie 1920 roku. Na zbiór składają się starannie dobrane fragmenty listów, wspomnień, oficjalnych not, odezw i wycinki z prasy. Projekt „Wiktoria 1920” to historia opowiadana głosami świadków wydarzeń sprzed stu lat.  Narratorami są dowódcy, żołnierze, ale też robotnice, urzędniczki, księża, artystki… Ich relacje pochodzą ze starannie wyselekcjonowanych źródeł: listów, wspomnień, oficjalnych not, odezw i wycinków z prasy czy pamiętników odnalezionych w archiwach. Zapiski zostały uporządkowane chronologicznie i oprócz sytuacji na froncie pokazują też życie codzienne Polaków, problemy wojennej rzeczywistości z jakimi się zmagano i zakres zaangażowania różnych grup i zawodów w obronę kraju. Całości dopełniają zdjęcia archiwalne, niektóre dotąd niepublikowane. 

obrazek z żołnierzami na brzegu i kobietami w łódce

Projekt realizowany jest przez Biuro Programu „Niepodległa” we współpracy z Ośrodkiem KARTA. Ośrodek KARTA od blisko 25 lat prowadzi działania mające na celu uzupełnienie obrazu wojny Polski z Rosją bolszewicką. Parterami medialnymi projektu są: Rzeczpospolita, Polityka, portale dzieje.pl i histmag.org. Więcej o projekcie i możliwościach korzystania z materiałów.

Do kampanii włączają się również polskie placówki dyplomatyczne. Cykl jest obecnie tłumaczony na język angielski. Kwerendę tekstową i ikonograficzną, a także komentarze każdego odcinka, opracowali historycy Fundacji Ośrodka KARTA.

Wystawa planszowa „Bitwa Warszawska. Stulecie zwycięstwa”

kafelek ze zdjęciem archiwalnym i tytułem wystawy

Wystawa „Bitwa Warszawska. Stulecie zwycięstwa” powstała we współpracy z Muzeum Wojska Polskiego. Ekspozycja składa się z 20 plansz. Przypomina najważniejsze fakty i postaci związane z historią wojny polsko-bolszewickiej, jej przyczynami, przebiegiem i skutkami. Z przygotowanych plików wirtualnej wystawy może skorzystać każdy – można ją wykorzystać na użytek własny, ale też na potrzeby instytucji kultury, jednostek samorządu terytorialnego, szkół czy organizacji pozarządowych. Materiały zostały przygotowane w rozmiarze B1 (100 cm x 70 cm), jednak doskonałą jakość zachowują także w mniejszych formatach. Pliki można pobrać w zakładce „O niepodległej”.

„Niepodległa dzień po dniu” w Polskim Radiu

13 maja na antenie radiowej Jedynki wystartował cykl audycji „Niepodległa dzień po dniu”, emitowanych od poniedziałku do soboty o 8.32. Szczególnie polecamy słuchanie audycji w czwartkowe poranki – składają się one bowiem na serię 16 odcinków poświęconych wydarzeniom wojny polsko-bolszewickiej. Audycje przygotowane zostaną w formie tygodnika pokazującego co w danym czasie wojny polsko-bolszewickiej działo się w sprawie Polski i na ziemiach polskich. Zawierać będą wypowiedzi historyków, teksty, efekty dźwiękowe. To wyjątkowe kalendarium dźwiękowe powstało we współpracy z Biurem Programu „Niepodległa”, a znaleźć je można także na stornie internetowej radiowej Jedynki.

archiwalne zdjęcie z trójką radiowców oraz napisa "Niepodległa. Dzień po dniu w Polskim Radiu"

Rok Jana Kowalewskiego

Uchwałą Senatu RP rok 2020 został ogłoszony Rokiem Jana Kowalewskiego. Łódzki kryptolog-samouk łamał szyfry przeciwnika podczas wojny polsko-bolszewickiej i dostarczał cennych informacji polskim dowódcom. Dzięki jego pracy polscy dowódcy wojskowi mieli dostęp do tajnej korespondencji wszystkich stron konfliktu na Ukrainie i w Rosji. Do końca wojny z bolszewikami polski radiowywiad złamał ponad 100 kluczy szyfrowych i odczytał tysiące szyfrogramów, zawierających m.in. strategię przeciwnika przygotowaną na Bitwę Warszawską. Dla chcących wiedzieć więcej prof. Grzegorz Nowik przygotował tekst o kryptologii w II RP. Biuro Programu „Niepodległa” przygotowało specjalną planszę do pobrania: Jan Kowalewski Bohaterski kryptolog z jego biogramem i dedykowany spot.

fotografia portretowa z profilu mężczyzny w mundurze
Pułkownik Jan Kowalewski.
Zbiory NAC online