Roman Dmowski - portret filmowy Ojca Niepodległej

9 sierpnia 1864 roku, w podwarszawskim Kamionku (dziś jest to dzielnica Warszawy) przyszedł na świat Roman Dmowski. Z okazji jego urodzin Biuro Programu „Niepodległa” zaprasza do obejrzenia portretu filmowego mu poświęconemu! Dmowski to jeden ojców polskiej niepodległości, reprezentował Polskę na konferencji paryskiej w 1919 i złożył swój podpis w imieniu Polski pod wynegocjowanym traktatem pokojowym kończącym I wojnę światową. Zapraszamy do oglądania!

Roman Dmowski – ojciec niepodległości

Roman Dmowski urodził się 9 sierpnia 1864 roku. W 1917 roku został prezesem Polskiego Komitetu Narodowego, który uznano na zachodzie za oficjalne przedstawicielstwo narodu polskiego. W styczniu 1919 roku wyjechał na konferencję pokojową w Paryżu, która kończyła I wojnę światową. 29 stycznia 1919 wygłosił na posiedzeniu Rady Dziesięciu, przed szefami rządów i ministrami spraw zagranicznych USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch i Japonii, 5-godzinne exposé wyjaśniające geograficzne i demograficzne zagadnienia związane z ziemiami polskimi. Logiczna i sugestywna argumentacja stała się punktem wyjścia do dalszych negocjacji w sprawie polskich granic. Wystąpienie trwało tak długo, ponieważ Dmowski samodzielnie tłumaczył je na język angielski i francuski, by uniknąć niedokładności. Podobno wystąpienie zaimponowało słuchaczom logiką wywodu i znajomością tematu. 

28 czerwca 1919 w sali zwierciadlanej Wersalu, przedstawiciele Polski: Ignacy Jan Paderewski i Roman Dmowski podpisali traktat wersalski. II Rzeczpospolita oficjalnie powróciła na mapy Europy. Dmowski kontynuował karierę polityczną, pisał także książki i rozprawy. Do historii przeszedł jego konflikt z innym ojcem niepodległej – Józefem Piłsudskim. Zmarł ciężko chory 2 stycznia 1939 roku w podlaskim Drozdowie.

Wystąpienie Romana Dmowskiego przed Radą Dziesięciu

W portrecie filmowym Romana Dmowskiego można zobaczyć ojca niepodległości, gdy ten rozpoczyna swoje wystąpienie przed Radą Dziesięciu. Wydarzenie to obrosło legendą. Sam Dmowski w książce „Polityka Polska i odbudowanie Państwa” napisał, że o fakcie, iż ma przedstawić i uzasadnić polskie roszczenia terytorialne, dowiedział się już na spotkaniu Rady. Rozpoczął bez map czy notatek, a mimo to przemawiał płynnie i elegancko po angielsku i francusku. Według niektórych źródeł, podczas przerwy, jego asystent Tadeusz Romer doniósł mu mapy i materiały. Następnie Dmowski odpowiadał na pytania przywódców zwycięskich mocarstw.

Jak mniej więcej brzmiało przemówienie Dmowskiego wiemy dzięki zachowanym „Notatkom sekretarza z wystąpienia R. Dmowskiego na posiedzeniu Rady Najwyższej
Sprzymierzonych w dniu 29 I 1919 r.”. Na potrzeby filmu, przy współpracy z historykami, zrekonstruowano fragment przemowy i zekranizowano moment rozpoczęcia wywodu. Zapraszamy do oglądania.

Portret filmowy Romana Dmowskiego

reżyseria: Cyprian Demianiuk
operator: Marcin Morawicki
światło: PIRAMIDA FILM
make – up: Dominika Godziemba – Trytek
kostiumy: Monika Moskwa
dźwięk na planie: Marcin Jachyra
dźwięk – postprodukcja: UCHO STUDIO
montaż: Kacper Plawgo
scenografia: Joanna Załęska
kierownik produkcji: Wiktoria Włoczewska
Dmowski: Sławomir Mandes
Tadeusz Romer: Artur Kuran
statyści: Franciszek Bogorski, Maciej Gruszczyński, Paweł Strusiński, Wiesław Teodorowicz, Wiktori Dobrowolski, Wojciech Augustyński, Jerzy Kamiński
lokacja: Łazienki Królewskie w Warszawie

Projekt zrealizowano w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości.