Pomnik Historii: Rytwiany – pokamedulski zespół klasztorny Pustelnia Złotego Lasu

W ramach programu „100 Pomników Historii na stulecie odzyskania Niepodległości”, realizowanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, 10 grudnia 2018 r. rozporządzeniem prezydenta RP na listę Pomników Historii zostało wpisanych 14 nowych obiektów. Jednym z nich jest pokamedulski zespół klasztorny w Rytwianach.

Zespół pokamedulski Pustelnia Złotego Lasu w Rytwianach, druga po podkrakowskich Bielanach placówka tego zakonu na ziemiach polskich, zaliczana jest do najważniejszych polskich założeń monastycznych z 1. połowy XVII w. Przy jego budowie ściśle przestrzegano litery kamedulskich przepisów budowlanych z lat 1607-1610 i ducha tradycji architektonicznej tego zgromadzenia. Zgodnie z nimi jest on umieszczony na niewielkim wzniesieniu, w znacznym oddaleniu od siedzib ludzkich, na polanie otoczonej gęstym lasem. Takie położenie wynikało z pustelniczej duchowości kamedulskiej.

Unikatowe w skali kraju są niezwykle bogate wystrój i wyposażenie kościoła, którego wyraz estetyczny powstał na wyraźne życzenie fundatora Jana Magnusa Tęczyńskiego, przy oporze władz zakonnych, które w swych świątyniach zakazywały przepychu. Dekoracje sztukatorskie pokryły niemal wszystkie najważniejsze wnętrza kościelne. W ich polach umieszczono cenne polichromie autorstwa o. Wenantego z Subiaco z współpracownikami, uzupełnione przez Karola de Prevot. Malarze ci wykonali również niemal wszystkie obrazy w kościele. Według badaczy to właśnie w Rytwianach, za sprawą o. W. z Subiaco, miał zostać skrystalizowany kamedulski kanon ikonograficzny.

Obecnie w pustelni można skorzystać z usług rekreacyjnych i terapeutycznych.