Wystawa „Co po Cybisie?”

Przekrojowa wystawa polskiego malarstwa XX i XXI wieku obejmuje szeroki wybór dzieł wybitnych polskich twórców różnych pokoleń, wpisujących się w kluczowe nurty historii sztuki i aktualne prądy artystyczne. Na wystawie zobaczyć można m.in. klasyków współczesności, twórców reprezentujących postawy konceptualne, pedagogów i eksperymentatorów oraz osobowości artystycznych wartych przypomnienia, a obecnie pozostających na marginesach historii sztuki.

Poszukując „niemożliwego”, czyli obiektywnego kryterium w tworzeniu tego rodzaju problemowego przeglądu, postanowiliśmy sięgnąć do twórczości artystów z kanonu polskiej sztuki współczesnej — laureatów Nagrody im. Jana Cybisa. Obok „młodszej” Nagrody im. Katarzyny Kobro Nagroda Cybisa pozostaje jednym z najważniejszych wyróżnień honorujących osiągnięcia wybitnych polskich twórców, przyznawanych przez samych artystów. Jej celem jest również podtrzymywanie pamięci o swoim patronie — jednym z kluczowych przedstawicieli polskiej sztuki XX wieku, znakomitym koloryście i charyzmatycznym pedagogu.

Jedna z pierwszych i najważniejszych nagród artystycznych w Polsce rządzi się swoimi prawami; ma własną historię i specyfikę. Ustanowiona przez Związek Polskich Artystów Plastyków w 1973, rok po śmierci Jana Cybisa, przyznawana jest za całokształt twórczości w dziedzinie malarstwa. To nagroda od artystów dla artystów, od malarzy dla malarzy. Jej formuła do dzisiaj pozostaje niezmienna — kandydaci są zgłaszani przez poprzednich laureatów, którzy wchodzą w skład kapituły decydującej o wyborze uhonorowanego artysty.

Istotne znaczenie dla trwania nagrody ma pielęgnowanie pamięci o jej patronie. Jan Cybis (ur. w 1897 we Wróblinie k. Głogówka, zm. 1972 w Warszawie) jest jednym z najważniejszych polskich malarzy, opowiadających się po stronie wartości czysto malarskich. Odegrał niezmiernie ważną rolę jako organizator powojennego życia artystycznego oraz pedagog, profesor i rektor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, nauczyciel wielu wybitnych artystów. W setną rocznicę urodzin malarza, na przełomie lat 1997 i 1998 roku w Zachęcie zorganizowano jedną z największych wystaw retrospektywnych w historii XX wieku, której towarzyszył obszerny katalog. W ramach ekspozycji, która cieszyła się gigantyczną frekwencją, pokazano kilkaset obrazów artysty.