Architektura niepodległości - wyjątkowe przewodniki po międzywojennej Polsce

Program „Powiaty” łączy entuzjastów lokalnego dziedzictwa architektonicznego sprzed blisko 100 lat. W wyniku II edycji projektu „Infrastruktura Niepodległości: Architektura polskich powiatowych projektów modernizacyjnych” powstało 8 nowych przewodników po mniejszych miejscowościach II RP. Wszystkie zrealizowane inicjatywy można obejrzeć na specjalnie stworzonej stronie przewodniki.niaiu.pl.

Architektura modernistyczna w powiatach

W 2020 roku, pomimo pandemii, ośmiu lokalnych koordynatorów zrealizowało osiem projektów na ośmiu obszarach dawnych powiatów – po jednym z terenu każdego z 8 wybranych międzywojennych województw pozostających w obecnych granicach Polski. Co ważne, wybrane powiaty nie mogły być ówczesną siedzibą władz administracyjnych województwa, by zwrócić uwagą na mniejsze ośrodki i wartościowe założenia które w nich powstawały. Udało się zorganizować spotkania i gry w terenie w reżimie sanitarnym, wystawy i bardzo ciekawe przedsięwzięcia hybrydowe oraz online. Koordynatorzy lokalni przygotowali także podcasty, filmy i wydawnictwa. Ich osiągnięcia dostępne są dla wszystkich w wirtualnym przewodniku po powiatach.

Dzięki pracy wielu osób sprzed ekranu komputera można udać się w podróż po:

• uzdrowiskach powiatu nowosądeckiego w projekcie: „DO WÓD! Architektura powiatu nowosądeckiego w II RP” 
• Tarnowskich Górach w projekcie: „Nowe oblicze. Architektura Tarnowskich Gór w okresie międzywojennym”
• okolicach Krosna w projekcie: „Powiat krośnieński – Dwudziestolecie oczami modernistów : DOM : miasto, osiedle, dom”
• Starachowicach w projekcie: „Domostwa – Architektura Starachowic w Dwudziestoleciu Międzywojennym”
• Sosnowcu w projekcie: „Lice od ulicy – architektura międzywojenna Sosnowca”
• Brodnicy w projekcie: „Gdynia? Meksyk? Brodnica! Architektura modernistyczna w Brodnicy”
• Ostrowi Mazowieckiej w projekcie: „Odkryj Ostrów”
• powiecie bydgoskim w projekcie: „Nowa Poniatówka”.

Flagowymi architektonicznymi symbolami procesów modernizacyjnych zachodzących w okresie II RP są dynamicznie rozwijające się miasta jak Gdynia, Warszawa czy Katowice. Autorzy zachęcają do podróży po równie ciekawych, choć mniej znanych perełkach modernistycznych w małych ojczyznach. W I edycji projektu „Infrastruktura Niepodległości”, w 2019 roku, autorzy przybliżyli już powiaty: chorzowski (Królewską Hutę), chrzanowski, kaliski, inowrocławski, morski, wysokomazowiecki (Łapy Osse), siedlecki, radomski i rzeszowski.

Projekt „Infrastruktura Niepodległości: Architektura polskich powiatowych projektów modernizacyjnych” dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.