Jaka konstytucja dla Rzeczypospolitej? - Część II debaty profesorskiej o konstytucji kwietniowej

We wtorek, 11 maja 2021 r. o godz. 19:00, Biurem Programu „Niepodległa” i Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku zapraszają na kolejną debatę online. Historycy będą kontynuować rozmowę o ustroju i konstytucjach II Rzeczypospolitej – prześledzą drogę od konstytucji marcowej z 1921 roku do tej uchwalonej w kwietniu 1935 roku. Debata dostępna będzie online na kanale Youtube.

Od konstytucji marcowej do kwietniowej

Marcowa debata, której zapis dostępny jest w serwisie Youtube, odbyła się w stulecie uchwalenia pierwszej ustawy zasadniczej niepodległej Rzeczypospolitej 17 marca 2021. Historycy i prawnik-konstytucjonalista, zastanawiali się nad procesem kształtowania fundamentów ustrojowych w odrodzonym państwie polskim. Tym razem badacze przeanalizują układ sił w ówczesnym Sejmie RP i opowiedzą jak wyglądał proces podejmowania decyzji i uchwał. Wtedy w poselskich ławach zasiadali przedstawiciele licznych partii, stronnictw i ugrupowań, głos posiadali przedstawiciele mniejszości narodowych. Czy możliwe było powołanie i funkcjonowanie rządu, opartego na stabilnej większości parlamentarnej? W dyskusji naukowcy spróbują ocenić konstytucję marcową i efektywność jej zapisów w zderzeniu z ówczesną rzeczywistością.

Konstytucja marcowa utraciła moc obowiązującą po czternastu latach, gdy uchwalono konstytucję kwietniową w 1935 roku. Przeanalizowane zostaną procesy, które doprowadziły do stworzenia nowego dokumentu. Przyglądając się grupom szczególnie zainteresowanym zmianami politycznymi i ustrojowymi, historycy zastanowią się nad powodami coraz szerszego niezadowolenia społecznego z funkcjonowania państwa, przypomną argumenty za koniecznością wprowadzenia przekształceń obecne w przestrzeni publicznej II Rzeczpospolitej i przyjrzą się sposobowi uchwalenia samej konstytucji i jej zapisom. To wszystko zostanie przedstawione na szerokim tle europejskim.

Debata online

Debata transmitowana będzie 11 maja 2021 r. o godz. 19:00, w przeddzień rocznicy śmierci Józefa Piłsudskiego i rocznicy przewrotu majowego, który zapoczątkował zmiany ustrojowe. Zachęcamy do prześledzenia pogłębionej refleksji naukowej nad ustrojem politycznym II Rzeczypospolitej w obu częściach debat konstytucyjnych.

Debatować będą:

Prof. Włodzimierz Suleja (prowadzący debatę) – wiceprzewodniczący Rady Naukowej Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Zielonogórskiego, b. dyrektor Oddziału IPN we Wrocławiu (2000-2013) oraz były dyrektor Biura Edukacji Publicznej IPN w Warszawie (2018-2020). Badacz epoki, w której żył Józef Piłsudski, autor jego biografii (wydanej w 1995 i 2018 roku: „Rzecz o Józefie Piłsudskim”), monografii Polskiej Partii Socjalistycznej, autor wielu rozpraw, m. in.: „Orientacja austro-polska w latach I wojny światowej”, „Tymczasowa Rada Stanu (1917)”. Dokumentował także historię współczesną: dolnośląski Marzec 1968 r. oraz „Solidarność” na Dolnym Śląsku jako uczestnik i współtwórca tych wydarzeń.

Prof. Krzysztof Kawalec – członek Rady Naukowej Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego, dyrektor Oddziału IPN we Wrocławiu (2016–2018). Zajmuje się dziejami doktryn politycznych oraz polskiej myśli politycznej, autor m.in. rozprawy „Wizje ustroju państwa w polskiej myśli politycznej lat 1918–1939”. Członek Rady Programowej Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego. Autor wielu prac i artykułów, m.in. biografii Romana Dmowskiego. Laureat nagrody „Klio” Porozumienia Wydawców Książki Historycznej za pracę „Spadkobiercy niepokornych. Dzieje polskiej myśli politycznej 1918–1939”.

Dr. hab. Władysław T. Kulesza – prawnik, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego, badacz historii doktryn politycznych i prawnych, autor m.in. fundamentalnych monografii „Koncepcje ideowo-polityczne obozu rządzącego w Polsce w latach 1926-1935”, oraz „Państwo w myśli politycznej i ustrojowo-prawnej Wacława Makowskiego”.

Prof. Grzegorz Nowik – zastępca dyrektora do spraw naukowych Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, pracownik Instytutu Studiów Politycznych PAN. Kierował Zespołem Upowszechniania Tradycji oraz Komisją Symboliki Wojskowej MON, były wykładowca Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, wieloletni redaktor naczelny „Przeglądu Historyczno-Wojskowego” oraz zastępca dyrektora Wojskowego Biura Badań Historycznych. Zajmuje się badaniem dziejów najnowszych, historii harcerstwa, wojskowości i myśli politycznej, („Odrodzenie Rzeczpospolitej w myśli politycznej Józefa Piłsudskiego, cz. I–II”), kieruje zespołem wydającym dokumenty wojny 1918–1920. Laureat nagrody im. prof. Jerzego Łojka oraz dwukrotnie nagrody „Klio” Porozumienia Wydawców Książki Historycznej za monografię polskiego radiowywiadu: „Zanim złamano ENIGMĘ… rozszyfrowano REWOLUCJĘ”.

Prof. Janusz Odziemkowski – przewodniczący Rady Naukowej Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, wykładowca Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Akademii Obrony Narodowej, w której uruchomił Katedrę Europeistyki i kierował nią. Były przewodniczący Rady Kombatanckiej, członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, były kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Zajmuje się badaniem historii powszechnej oraz historii Polski XIX i XX wieku, historią polityczną, dziejami społeczeństwa polskiego XIX i XX stulecia, a także historią wojskowości i konfliktów zbrojnych, (m.in. „Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920”) Laureat wyróżnienia Klubu Jagiellońskiego przyznawanego historykom zajmujących się dziejami najnowszymi.

Prof. Waldemar Paruch – politolog, profesor nauk społecznych, twórca i kierownik Katedry Metodologii i Teorii Nauk o Polityce i Administracji UMCS. Specjalizuje się w systemach politycznych, a szczególnie w systemie autorytarnym, stosunkach międzynarodowych, polityce zagranicznej Rzeczypospolitej. Badacz myśli politycznej obozu Józefa Piłsudskiego. Autor ponad 240 publikacji naukowych, m.in. monografii „Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego 1926-1939”, redaktor naczelny „Przeglądu Sejmowego”, szef centrum Analiz Strategicznych (2018-2019).

Projekt jest realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości.