„Mapa II Rzeczypospolitej. Jak wyrysowano granice?” - debata naukowa online

Biuro Programu „Niepodległa” i Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku zapraszają na debatę naukową „Mapa II Rzeczypospolitej. Jak wyrysowano granice?” wokół zagadnień związanych z kształtowaniem granic II Rzeczpospolitej, która odbędzie się w pawilonie kulturalnym „Niepodległa. Miejsce spotkań” w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Transmisja odbędzie się we wtorek, 19 października 2021, o godzinie 18:00, na Facebooku Biura Programu „Niepodległa”, kanale YouTube Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku oraz na stronie niepodlegla.gov.pl.

Granice Polski 1918

Odzyskanie przez Polskę niepodległości było trudnym procesem, na który składały się nie tylko działania militarne, ale również zorganizowanie administracji, sprawnej armii, centralnego rządu, czy podstaw prawnych niezależnego bytu państwowego. Jednak zanim to się mogło stać trzeba było ustalić – w jakich granicach ten proces powinien zachodzić?

Gdy po I wojnie światowej na gruzach imperiów tworzyły się niepodległe państwa powstało pytanie jak wykreślić ich granice. Czy w każdym przypadku mogły to być granice etniczne? Choć istniały tereny jednolite narodowościowo, nie można było zignorować setek lat funkcjonowania i kształtowania się społeczeństw wieloetnicznych. Zamieszkujący jeden region sąsiedzi, o różnych językach i religiach, na równi czuli się jego gospodarzami, co nierzadko prowadziło do konfliktów. Nakładały się na to także interesy polityczne, ekonomiczne, czy wreszcie symboliczne formujących swoje państwa narodów.

Nowe państwa w Europie

Pierwsze lata niepodległości to z jednej strony walka zbrojna o ustalenie trwałej granicy z bolszewicką Rosją, ale również spory z Ukraińcami o tzw. Galicję Wschodnią, z Litwinami o Wileńszczyznę, z Niemcami o Śląsk, Pomorze, Powiśle, Warmię, Mazury i Wielkopolskę, a z Czechami i Słowakami o Śląsk Cieszyński, Spisz i Orawę. Granicę wschodnią wywalczono na drodze zbrojnej. O przebiegu granic zachodnich zadecydowały ustalenia z Wersalu.

Po I wojnie światowej przed wyzwaniem ukształtowania od nowa swych granic stanęło wiele powstających niepodległych państw, w tym także II RP. Jak Polacy od ponad stu lat dążący do niepodległości wyobrażali sobie granice swojego kraju? Jak polskie elity polityczne odnosiły się do aspiracji państwowotwórczych narodów wchodzących w skład wieloetnicznej I Rzeczpospolitej? Jak zachodni politycy patrzyli na Europę Środkowo-Wschodnią? Odpowiedzi na te pytania – i wiele więcej! – już we wtorek, 19 października 2021, o godzinie 18:00. Zapraszamy do śledzenia debaty online na Facebooku Biura Programu „Niepodległa”, kanale YouTube Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku oraz na stronie niepodlegla.gov.pl.

Debata naukowa online

O złożonym procesie wykreślania granic II Rzeczpospolitej debatować będą:

• dr Sebastian Adamkiewicz (prowadzący) – historyk, muzealnik, koordynator sekcji naukowej Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Publicysta i popularyzator historii, edukator, twórca historycznych słuchowisk radiowych.
• prof. Marek Kornat – Kierownik Zakładu Dziejów Dyplomacji i Systemów Totalitarnych w Instytucie Historii PAN oraz na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Specjalizuje się w historii najnowszej, sowietologii, historii dyplomacji II RP oraz polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku.
• prof. Grzegorz Nowik – zastępca dyrektora ds. naukowych Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, pracownik Instytutu Studiów Politycznych PAN. Zajmuje się badaniem dziejów najnowszych, historii harcerstwa, wojskowości i myśli politycznej, kieruje zespołem wydającym dokumenty wojny 1918–1920.
• prof. Mariusz Wołos – wykładowca Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, pracownik Instytutu Historii PAN w Warszawie. Specjalizuje się w historii dyplomacji, sowietologii, dziejach II RP, historiografii rosyjskiej i polskiej poświęconej wzajemnym relacjom.

Cykl debat jest realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości.