Europejska Nagroda Muzealna Roku już w tym tygodniu!

EMYA to tajemniczy skrót, pod którym kryje się Europejska Nagroda Muzealna Roku (European Museum of the Year Award). W konkursie rywalizują muzea, które zostały otwarte, lub przeszły znaczącą modernizację, w ciągu ostatnich trzech lat. W tym roku, po raz pierwszy w historii, w ramach obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości, gospodarzem gali laureatów jest Polska. Która z instytucji tym razem okaże się najlepsza na Starym Kontynencie?

Historia wyróżnienia sięga 1977 roku. Przyznaje je Europejskie Forum Muzeów (EMF) działające pod auspicjami Rady Europy. Misją tej niezależnej organizacji pozarządowej jest promowanie innowacji w muzealnictwie i zachęcanie do wymiany doświadczeń i dobrych praktyk między muzeami Europy. Co roku około 50 placówek poddawanych jest ocenie, lecz tylko jedna zdobywa zaszczytne miano. Musi się ona wyróżniać wkładem w angażowanie publiczności, unikalną atmosferą, kreatywną interpretacją i prezentacją, jak i wyjątkowym podejściem do edukacji i społecznej odpowiedzialności. Nagrodzona instytucja otrzymuje tytuł oraz przechodnią statuetkę „The Egg” autorstwa angielskiego rzeźbiarza Henry’ego Moore’a.

Gospodarzem tegorocznych uroczystości jest Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, jedyny laureat tego prestiżowego tytułu. Przez 4 dni gościć on będzie poprzednich laureatów i wielu specjalistów z branży muzealnej. Uczestnicy będą mogli wziąć udział w cyklu warsztatów i prezentacji. Jednocześnie będzie to okazja do pochwalenia się polskimi muzeami na międzynarodowym forum. Jest to element obchodów stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości, promujący ojczystą kulturę i osiągnięcia w tym wyjątkowym roku 2018.

W muzealnictwie, od początku XXI wieku, odbywa się prawdziwa rewolucja. Nowoczesne technologie, doskonale prowadzone narracje, innowacyjne podejścia, jednocześnie bazujące na solidnej wiedzy, zmieniają muzea jakimi je znamy. Kojarzone z PRL-em filcowe kapcie i liczne zakazy wypierają otwarte i gościnne przestrzenie, zapraszające do poznawania i interakcji. Polskie placówki muzealne prezentują coraz wyższy poziom. Udowadniają to wyróżnienia, które otrzymały.

Choć POLIN to jedyne polskie muzeum, które może się poszczycić główną nagrodą EMYA, to w prestiżowym gronie finalistów nagrody doceniano także: Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Muzeum Emigracji w Gdyni, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Muzeum Toruńskiego Piernika w Toruniu oraz Muzeum Śląskie w Katowicach. Są to placówki najwyższej klasy, co może sprawdzić każdy, kto je odwiedzi. W tym roku do tytułu nominowano dwie polskie placówki, Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach, oraz Centrum Konserwacji Wraków Statków (oddział Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku).

Przy okazji warto wspomnieć o jeszcze innych wyróżnieniach, które zostaną zaprezentowane podczas wydarzenia. Nagroda Muzealna Rady Europy (Council of Europe Museum Prize) przyznawana jest placówkom muzealnym, które wniosły znaczący wkład do zrozumienia Europejskiego dziedzictwa kulturowego. Laureat, którym w tym roku jest Muzeum Dzieciństwa Czasu Wojny w Sarajewie, otrzymuje tytuł i przechodnią brązową statuetkę, “La femme aux beaux seins” autorstwa Joan Miró. Nagroda Kenneth’a Hudson’a (Kenneth Hudson Award) docenia niezwykłe, odważne, a nawet kontrowersyjne projekty, które stawiają wyzwanie tradycyjnej roli muzeum. Fundacja Stiletto (The Silletto Prize) wyraża uznanie dla placówek angażujących w swą działalność lokalne społeczności i wolontariuszy. Oprócz tego przyznawane są także tzw. nagrody specjalne. Przykładowo, w tym roku, Meyvaert Glass Engineering ufundowało taką dla placówki muzealnej wyróżniającej się zrównoważonym rozwojem (Special Commendation for Sustainability in Museums). 

Dokładny program wydarzenia, paneli, konferencji, warsztatów i prezentacji, które będą toczyć się od 9 do 12 maja, dostępny jest na stronie EMYA 2018.