Kontrast
Wielkość czcionki

Koncert trzeciomajowy na Jasnej Górze

3 maja 2021, o godzinie 20:00, na antenie Telewizji Polsat zostanie wyemitowany wyjątkowy koncert. „Serdeczna Matko, opiekunko ludzi” to widowisko, w którym udział wezmą gwiazdy polskiej sceny muzycznej: Stanisława Celińska, Andrzej Lampert, Krzysztof Cugowski, Arka Noego, Kapela Sebastiana Karpiela-Bułecki oraz Pectus, Eleni i Cleo. W tle wydarzenia historyczne związane historią Polski i pierwszymi dniami maja.

aleja kwitnących drzew zakończona wieżą jasnogórskiego klasztoru

Częstochowa – Aleja P. Marii, 1938.
Fot. J. Bułhak.
Zbiory Polona.pl

W historii Polski kościół odgrywał ważną rolę w utrzymaniu naszej narodowej tożsamości, zwłaszcza gdy kraj nie istniał na mapach. Aby zrozumieć, czemu było to ważne na Górnym Śląsku, który po trzech powstaniach śląskich w 1922 roku został włączony w granice II Rzeczpospolitej, trzeba cofnąć się w czasie – aż do XVIII wieku.

Jasna Góra dla Ślązaczek

Górny Śląsk leżał w granicach Królestwa Pruskiego od 1742 roku. Śląskie matki przekazywały tradycje narodowe w domowych ogniskach, bo prawo pruskie pozwalało mężatkom działać jedynie w organizacjach o charakterze religijnym. Pielgrzymki i zgromadzenia przykościelne stały się przestrzenią, która oprócz wyznawania wiary, pozwalała na wymianę poglądów, myśli i spotkania z innymi kobietami. Gdzie podróżowały Polki? Do Piekar Śląskich, na Górę Świętej Anny i właśnie na Jasną Górę. Gdy w 1900 roku powstało pierwsze Towarzystwo Kobiet, pod hasłem „Bóg, Rodzina, Ojczyzna”, organizowano spotkania z nauką języka polskiego, historii, geografii i literatury, a nawet tworzono spektakle teatralne! Tak przygotowywano kadrę, która zajmowała się rozbudzaniem świadomości narodowej wśród Ślązaczek, a patriotyczne wycieczki i pielgrzymki pozwoliły nawiązać kontakty z Polkami w Rosji i w Austro-Węgrzech zrzeszonymi w podobnych organizacjach.

platak gdzie polacy otulani są płaczem od środka dekorowanym w białe orły maryi trzymającej dzieciątko. za plecami maryi Niemcy.

Matko Boska Częstochowska, pod Twoją obronę uciekamy się! Plakat propagandowy autorstwa Juliana Fałata z okresu plebiscytu na Górnym Śląsku, 1921.
Źródło: Śląska Biblioteka Cyfrowa.

Janina Omańkowska, jedna z najważniejszych działaczek polskich na Śląsku, podczas przemówienia na pierwszym wiecu kobiet powiedziała:

„Trzeba wysyłać polskie dzieci na polską naukę religii. Rodzice powinni w domu dawać dzieciom przykład. Czytać i pisać po polsku. Dobrze też przy nadawaniu imienia nowemu dziecku myśleć o typowo polskich imionach”.

To właśnie te dzieci, gdy były starsze, stawały w szeregach powstańców śląskich.

Górny Śląsk – III Powstanie

W nocy z 2 na 3 maja 1921 rozpoczęło się III Powstanie Śląskie – walki o jeden z najcenniejszych terenów przemysłowych w Europie. Pod wodzą dyktatora Wojciecha Korfantego rozpoczęły się działania, które dążyły do przyłączenia obszaru Górnego Śląska do niepodległej Polski. Kluczowa bitwa powstania rozegrała się o Górę Świętej Anny, na szczycie której do dziś znajduje się sanktuarium św. Anny Samotrzeciej, matki Maryi. Po zawieszeniu broni i podjętych negocjacjach 5 lipca 1921 roku powstanie zakończono. Tak zadecydował się ostateczny podział ziem Górnego Śląska pomiędzy Polskę a Niemcy. To jednak nie koniec historii – Towarzystwa Kobiet działały dalej, już w niepodległej Polsce, pracując na rzecz swoich małych ojczyzn. Niektóre z nich, aż do końca funkcjonowania w 1939 roku, na sztandarach miały Matkę Boską Częstochowską.

ulotka z świętym obrazkiem Maryi z dzieciątkiem, 10 przykazaniami i modlitwą zatytułowaną "Serdeczna Matko opiekunko ludzi"

Dziesięć przykazań Ślązaka. Ulotka propagandowa z okresy plebiscytu na Górnym Śląsku, ok. 1920.
Źródło: Śląska Biblioteka Cyfrowa.

Data 3 maja nawiązuje również do innych ważnych wydarzeń z historii Polski: ślubów króla Jana Kazimierza i uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Zgodnie z intencją organizatorów ten wyjątkowy koncert będzie podziękowaniem Maryi za troskę i prośbą o dalsze rozpościeranie płaszcza opieki. Na scenie zaprezentują się gwiazdy: Stanisława Celińska, Andrzej Lampert, Krzysztof Cugowski, Arka Noego, Kapela Sebastiana Karpiela-Bułecki, Pectus, Eleni, Cleo. Artystom będzie towarzyszyć Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny. Kierownik muzyczny koncertu to Marcin Pospieszalski – wybitny kompozytor. W programie będzie można usłyszeć utwory religijne, zarówno te, które powstały po II wojnie, jak i te starsze, które sto lat temu towarzyszyły śląskim bohaterom. Koncert „Serdeczna Matko, opiekunko ludzi” z Jasnej Góry w poniedziałek 3 maja o godz. 20:00 w Telewizji Polsat.

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.