„Legenda Kastusia Kalinowskiego” - film o Powstańcu Styczniowym

W niedzielę 10 marca 2024 o godzinie 16:00 Muzeum Historii Polski zaprasza na pokaz filmu „Legenda Kastusia Kalinowskiego” w reżyserii Rafała Geremka. W sali kinowo-teatralnej będzie można poznać losy przywódcy Powstania Styczniowego w Wielkim Księstwie Litewskim, bohatera trzech narodów – Polaków, Litwinów i Białorusinów. Bilety do nabycia na stronie muzhp.pl.

Konstanty Kalinowski – przywódca Powstania Styczniowego w Wielkim Księstwie Litewskim

Film „Legenda Kastusia Kalinowskiego” opowiada o historii życia i walki Konstantego Kalinowskiego, a także o tym, jak ewoluowała pamięć o jego czynach. Wincenty Konstanty Kalinowski urodził się 2 lutego 1838 roku w Mostowlanach na Podlasiu. Posługiwał się drugim imieniem, bardziej znanym w wersji białoruskiej – Kastuś. Po studiach w Petersburgu powrócił w rodzinne strony na teren ówczesnej guberni grodzieńskiej. Szansę na odzyskanie niepodległości i odbudowę Rzeczypospolitej widział w chłopach, choć sam był przedstawicielem stanu szlacheckiego. Pracował nad tym, by pobudzić białoruskich włościan i zachęcić ich do walki przeciwko Imperium Rosyjskiemu.

Konstanty Kalinowski był jednym z najbardziej radykalnych przywódców Powstania Styczniowego, łączącym ideę walki o niepodległość z ideami reform i przebudowy społecznej. Dziś jest symbolem bezkompromisowej i straceńczej walki z carskim despotyzmem. Jego poglądy budziły nierzadko kontrowersje. Był komisarzem Rządu Narodowego i faktycznym przywódcą powstania na Litwie. Pisząc pod pseudonim Jaśko haspadar s pad Wilni (Jaśko, gospodarz spod Wilna), wydawał pismo „Mużyckaja Prauda”, które było jednym z pierwszych czasopism w języku białoruskim. Konstanty Kalinowski dążył do nadania powstaniu w większym stopniu charakteru społecznego i przyciągnięcia do udziału w nim chłopów. W 1864 roku został pojmany przez Rosjan i skazany na karę śmierci. W celi napisał po białorusku„Listy spod szubienicy”. Wyrok został wykonany 22 marca 1864 roku na placu Łukiskim w Wilnie, a jego ciało zostało wrzucone do bezimiennego grobu.

Kastuś Kalinowski – bohater narodowy Białorusinów

Odkrycie szczątków przywódców Powstania Styczniowego na wileńskiej Górze Zamkowej i ich uroczysty pogrzeb, pozwoliło przywrócić pamięć o bohaterach 1863 roku, a zwłaszcza o Kastusiu Kalinowskim. Stał się on symbolem walki o wolność dla współczesnej opozycji białoruskiej i uczestników antyłukaszenkowskich demonstracji. Tekst „Listów spod szubienicy” został wykorzystany w 2013 roku do organizowanego przez opozycjonistów krajowego dyktanda języka białoruskiego. W filmie występują: Swiatłana Cichanouska, liderka opozycji białoruskiej, historycy Białoruscy: prof. Aliaksandr Smalianchuk, Wasyl Gierasimczik i prof. Tamara Bairašauskaitė z Instytutu Historii Litwy, a także Dzianis Prachorau, dowódca Pułku im. Kastusia Kalinowskiego walczącego w obronie Ukrainy i Volhia Shved, autorka filmu o Kalinowskim dla telewizji „Biełsat”. Podkreślają oni, że to Kalinowski pierwszy zwrócił się do Białorusinów po białorusku, a także głosił zasadę, że to nie naród jest dla władzy, a władza dla narodu.

Sceny fabularne zostały zrealizowane w Cieszynie, Bielsku-Białej i Dębowcu. W rolę tytułową wcielił się Grzegorz Margas, aktor Teatru Polskiego z Bielska-Białej, a opracowanie scen aktorskich przygotował Bogusław Słupczyński, wielokrotnie nagradzany reżyser teatralny. Reżyserem filmu jest Rafał Geremek, producentem Muzeum Historii Polski. Oficjalna premiera filmu „Legenda Kastusia Kalinowskiego” odbędzie się 8 marca 2024 rok i towarzyszyć jej będzie debata z udziałem historyków, opozycjonistów białoruskich oraz twórców filmu.

10 marca 2024 o godzinie 16:00 film zostanie wyświetlony dla wszystkich chętnych w sali kinowo-teatralnej Muzeum Historii Polski na Cytadeli Warszawskiej przy ul. Gwardii 1. Bilety są do nabycia na stronie muzhp.pl. Zapraszamy do poznawania losów bohatera trzech narodów!