Repremiera „Sztandaru wolności” w ramach cyklu filmowego „Niezła historia”

Piłsudski, Paderewski, Mościcki, Rydz-Śmigły, Haller, Daszyński i… Osterwa – najważniejszych bohaterów II RP będzie można zobaczyć 13 i 14 listopada w filmie Ryszarda Ordyńskiego z 1935 roku „Sztandar wolności”. To dzieło przedstawiające dzieje walk o niepodległość pokaże w listopadzie Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny w ramach cyklu filmowego mającego uczcić rocznicę odzyskania niepodległości. Premiera filmu po rekonstrukcji cyfrowej odbędzie się w kinie Iluzjon, a dzień później online – na www.ninateka.pl. 

„Sztandar wolności” przedstawia dzieje walk o niepodległość od roku 1905. Przypomina żołnierzy Legionów, ich bohaterskie zmagania na frontach wojennych i gehennę w obozach jenieckich. Film przedstawia moment odzyskania niepodległości, przejęcie władzy przez Józefa Piłsudskiego, najważniejsze wydarzenia w czasie wojny polsko-bolszewickiej, a potem budowę nowego państwa polskiego na miarę mocarstwa. W dokumencie przewijają się najważniejsze postaci tego okresu m.in. Ignacy Mościcki, Ignacy Paderewski, Ignacy Daszyński, Józef Haller, Jędrzej Moraczewski, Edward Rydz-Śmigły. Głównym bohaterem jest jednak Józef Piłsudski, a film zrealizowany na kilka miesięcy przed śmiercią Marszałka jest podsumowaniem jego dokonań i wyrazem najwyższego uznania. „Sztandar wolności” powstał z materiałów z różnych lat zebranych i przygotowanych przez Falangę, największy w latach 30-tych techniczny ośrodek produkcji filmowej w Polsce. Wykorzystano również liczne materiały ikonograficzne – zdjęcia, ulotki, gazety. Prace nad filmem poprzedziły szeroko zakrojone poszukiwania archiwalnych materiałów. Ryszard Ordyński, który zmierzył się z ich brakiem, udał się w delegację do Berlina, gdzie starał się pozyskać brakujące ujęcia. Stało się to bezpośrednim przyczynkiem szerokiej dyskusji w prasie dotyczącej konieczności stworzenia scentralizowanego, państwowego archiwum filmowego. Finał tych starań znalazł miejsce dopiero w 1955 roku, gdy zostało powołane Centralne Archiwum Filmowe, którego następcą jest obecnie Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny.

W efekcie poszukiwań, powstała pierwsza dźwiękowa kompilacja archiwalnych ujęć dokumentalnych. Praca nad filmem stanowiła olbrzymie wyzwanie dla twórców, którzy musieli zmierzyć się z montażem materiałów o różnej jakości.

Premiera filmu odbyła się w przededniu imienin Józefa Piłsudskiego, 18 marca 1935 roku, w warszawskim kinie Filharmonia przy ul. Jasnej 5. Wydarzenie swoją obecnością zaszczycił sam prezydent Ignacy Mościcki wraz z małżonką, a także członkowie rządu i ówczesny premier. Dochód ze sprzedaży biletów przeznaczono na wparcie towarzystwa „Opieka”, założonego z inicjatywy Aleksandry Piłsudskiej. W tym samym czasu na zamkniętym pokazie w Belwederze film w samotności oglądał, bardzo już chory Józef Piłsudski.

Komercyjny sukces w Polsce, „Sztandar wolności” zawdzięczał wsparciu Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, które rozporządzaniem z dnia 25 marca 1935 roku zalecała dyrektorom szkół, zapoznać uczniów z tym filmem. Jednocześnie tytuł wszedł na ekrany kin w 9 największych miastach Polski. Był też najszerzej dystrybuowanym polskim filmem za granicą. Jego kopie wysłano m.in. do krajów Ameryki Południowej, USA i Niemiec.

Pokaz „Sztandaru wolności” w kinie Iluzjon to także obecnie jedyna okazja by na ekranie zobaczyć Juliusza Osterwę. To jedyny film dźwiękowy w jakim pojawił się ten jeden z najwybitniejszych aktorów tamtych czasów.  

Repremiera filmu odbędzie się w kinie Iluzjon 13 listopada o godz. 20.00. Bezpłatne zaproszenia do odbioru w kasie kina od 28 października. Dzień później o tej samej porze film podczas specjalnej transmisji zobaczą użytkownicy serwisu Ninateka (www.ninateka.pl).

Więcej na stronie kina: www.iluzjon.fn.org.pl

„Niezła historia” – niepodległościowy cykl filmowy

„Sztandar wolności” będzie jednym z trzech prezentowanych w listopadzie w kinie Iluzjon filmów o tematyce niepodległościowej. W programie cyklu pt. „Niezła historia” znajdą się także „Szaleńcy” – niemy film fabularny w reż. Leonarda Buczkowskiego oraz „Polonia Restituta 1918-1920”, dokument będący kroniką wydarzeń, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości. Wszystkie trzy tytuły zostały odrestaurowane cyfrowo przez FINA w ramach projektu „Nitrofilm”.   

,,Wielki krok naprzód w polskiej kinematografii” – tak o „Szaleńcach” pisano w przedwojennych recenzjach. To opowieść o trójce przyjaciół przemierzających bojowy szlak Legionów (1914-1920). Film wpisuje się w nurt kina patriotycznego, to pierwsza filmowa superprodukcja – zrealizowana przy udziale wielu formacji wojskowych, z nowatorskimi scenami bitew, bronią z epoki i najnowszymi zdobyczami techniki wojskowych. To także jedna z ostatnich produkcji niemych.

,,Polonia Restituta 1918-1920” to filmowa kronika wydarzeń, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości oraz ukształtowania jej granic po latach zaborów. Film został zrealizowany w związku z obchodami jubileuszu dziesięciolecia odzyskania niepodległości Polski, a uroczysta prapremiera w Operze Warszawskiej zgromadziła najwyższych dostojników państwa polskiego. Dzieło miało duże znaczenie propagandowe – ukazywało wysiłek narodu polskiego walczącego o odrodzenie swojego państwa, gdy pamięć o uwiecznionych wydarzeniach była ciągle żywa w społeczeństwie. W tym niemym dokumencie wykorzystano oryginalne materiały z lat 1917–1920 oraz rekonstrukcje z lat późniejszych. Film przedstawiał sylwetki wybitnych postaci tamtego okresu.

Szczegółowy program pokazów w ramach cyklu „Niezła historia”:

11.11, g. 18.00, POLONIA RESTITUTA 1918-1920

12.11, g. 17.30, SZALEŃCY

13.11, g. 20.00, SZTANDAR WOLNOŚCI, repremiera

16.11, g. 18.00, SZTANDAR WOLNOŚCI

17.11, g. 20.00, SZALEŃCY

18.11, g. 18.00, POLONIA RESTITUTA 1918-1920

Od 19 listopada „Polonię Restitutę” i „Szaleńców” będzie można oglądać także online w serwisie Ninateka (www.ninateka.pl).