"Polska Matką naszą. Polacy z Warmii, Mazur i Powiśla w stulecie plebiscytu" na wystawie online

W 2020 roku minęło sto lat od przeprowadzenia plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu. Zadecydował on o losie tych ziem i ich polskich mieszkańców na kolejne lata. Muzeum Stutthof w Sztutowie pragnie przypomnieć najważniejsze postaci wydarzeń z roku 1920 w projekcie „Polska Matką naszą. Polacy z Warmii, Mazur i Powiśla w stulecie plebiscytu”. Materiały i pomysł na lekcję szkolną dostępne są bezpłatnie online.

„Polska Matką naszą. Polacy z Warmii, Mazur i Powiśla w stulecie plebiscytu” – wystawa online

Koniec I Wojny Światowej dał Polakom zamieszkującym Warmię, Mazury i Powiśle nadzieję na przyłączenie ziem Prus Wschodnich do Polski. Warunkiem miał być, zgodnie z postanowieniem Traktatu Wersalskiego, wynik głosowania plebiscytowego. Rezultat nie był pomyślny dla II Rzeczpospolitej. Na wystawie można poznać najważniejsze postaci, które przyczyniły się do budowania i trwania polskości na tych terenach. Całość wystawy ilustrują doskonale dobrane zdjęcia archiwalne, które pozwalają przenieść się w czasie. Wystawa dostępna jest także w języku angielskim.

Wystawa online nie kończy opowieści w lipcu 1920, lecz opisuje jak dalej po przegranym plebiscycie Polacy z Powiśla, Warmii i Mazur układali sobie życie i jak prowadzili starania o zachowanie swojego języka, obyczajów i kultury. Przypomina najważniejsze związki i stowarzyszenia, rozwój polskiej przedsiębiorczości, szkolnictwa i prasy. Opowiada też o wyciąganych konsekwencjach i represjach trwających przez całe dwudziestolecie międzywojenne i II wojnę światową, ale i o powrotach po roku 1945.

Materiały dydaktyczne online

W ramach projektu „Polska Matką naszą. Polacy z Warmii, Mazur i Powiśla w stulecie plebiscytu”, oprócz wystawy, Muzeum Stutthof w Sztutowie przygotowało także scenariusze lekcji i zbiór esejów. Materiały dydaktyczne do wykorzystania w szkole są dostępne po zalogowaniu się na platformie e-learningowej. Przygotowano dwa warianty lekcji: dla szkół podstawowych i dla szkół ponadpodstawowych. Uczniowie poznają postaci Wojciecha Kętrzyńskiego, Feliksa Nowowiejskiego, Bolesława Osińskiego, i historie polskich rodzin Donimirskich i Sierakowskich, a także przebieg wydarzeń plebiscytowych z lipca 1920. Dodatkowo Muzeum przygotowało książkowe wydanie esejów o heroicznych Polakach w dobie plebiscytów, a otrzymać będzie je można śledząc stronę Muzeum Stutthof w Sztutowie i biorąc udział w projektach edukacyjnych w 2021 roku.

Projekt „Zawsze wierni Polsce!”

Opowieść o losach osób zaangażowanych w plebiscyt 1920 to nie jedyny projekt biograficzny Muzeum. W latach 2018-2019 pomagało odkrywać historię Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku, które w latach 1920-1939 było autonomicznym miastem-państwem. Powstała platforma internetowa „Zawsze Wierni!” jest źródłem informacji o historii budowania na Pomorzu polskiej niepodległości, skomplikowanym sąsiedztwie Polaków i Niemców w okresie międzywojennym, postaciach które dbały o polską kulturę, edukację czy sport oraz cenie wyznawanych ideałów.

Na portalu, w sekcji artykuły, opisy fragmentów historii Wolnego Miasta Gdańska uzupełniają biografie przedstawicieli gdańskiej Polonii. W każdym można znaleźć unikalne fotografie i skany dokumentów. Dostępna jest także broszura o Polakach w Wolnym Mieście Gdańsku.

Projekty „Polska Matką naszą. Polacy z Warmii, Mazur i Powiśla w stulecie plebiscytu” i „Zawsze Wierni Polsce!” sfinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.