Archiwalny Fotoplastikon - unikalne zdjęcia II RP w nowej odsłonie!

„Archiwalny Fotoplastikon Online” to nowa, wirtualna odsłona cyklu wystaw „Archiwalny Fotoplastikon”. Z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego i lokalnych Archiwów Państwowych tworzone są niezwykłe filmy, które pokazują dobrze znane miejsca na dawnych fotografiach. Nowoczesna forma i unikalne archiwalia łączą się, by pokazać ulice miast II Rzeczpospolitej. Zapraszamy do oglądania!

Archiwalny Fotoplastikon

Archiwalny Fotoplastikon, podczas dwóch edycji 2018 i 2019, zagościł w dziewięciu miastach – Warszawie, Zamościu, Krakowie, Koszalinie, Poznaniu, Opolu, Wrocławiu, Lublinie i Gdańsku. Stylowy mobilny automat do prezentacji fotografii stawał w prestiżowych lokalizacjach. W technice stereoskopowej prezentował archiwalne zdjęcia miast i ich mieszkańców, pochodzące ze zbiorów NAC i innych Archiwów Państwowych.

Wirtualna edycja Fotoplastikonu 2021 pozwala natomiast cieszyć się ożywionymi zdjęciami z kolejnych lokalizacji z dowolnego miejsca w Polsce! Kolejne odcinki mają premierę online i są dostępne przez cały czas na kanale YouTube Narodowego Archiwum Cyfrowego. Każdy z nich ma nieco inny charakter i prezentuje nieznane oblicze historii miasta.

Toruń – z perspektywy balonowego kosza

10 grudnia 2021 Fotoplastykon zabrał widzów w przestworza nad Toruniem czasów II RP. Z perspektywy balonowego kosza pokazał panoramę miasta zatrzymaną w archiwalnych kadrach. Miasto w dwudziestoleciu międzywojennym było bardzo ważnym ośrodkiem polskiego baloniarstwa – tak sportowego jak i wojskowego. Fotograficzne kolaże, animacja, kolor i muzyka ożywiły oryginalne fotografie z epoki.

W „Archiwalnym Fotoplastikonie Online – Toruń” wykorzystano materiały archiwalne ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego i Archiwum Państwowego w Toruniu. Uzupełnienie materiału stanowi Webinarium dr Mateusza Superczyńskiego z Archiwum Państwowego w Toruniu: Tradycje toruńskiego lotnictwa. Poświęcony jest Toruniowi i przybliża tradycje lotnictwa toruńskiego w latach 1909-1939.

Płock – rejs po Wiśle

12 listopada 2021 miała miejsce premiera odcinka poświęconego Płockowi! W Archiwalnym Fotoplastikonie Online widzowie udają się w rejs parostatkiem po Wiśle. Symbiozę miasta i rzeki w okresie międzywojennym zilustrowano przy pomocy animowanych archiwalnych kadrów. Całość okraszono odrobiną koloru i muzyką z epoki.

W „Archiwalnym Fotoplastikonie Online – Płock” wykorzystano materiały archiwalne ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego i Archiwum Państwowego w Płocku. Dla zainteresowanych większą ilością informacji przygotowano webinarium Płock Wisłą pisany. Spotkanie prowadzi dr Tomasz Piekarski, który przybliża wpływ rzeki na życie miasta w okresie międzywojennym.

Łódź – wśród kominów fabryk

30 września 2021 Archiwalny Fotoplastikon Online wyruszył w podróż do „Polskiego Manchesteru”, jak już w XIX wieku nazywano Łódź. Film o mieście pełnym fascynujących kontrastów i będącym areną bezprecedensowych przemian społecznych miał premierę w Dniu Archiwisty. Filmowe miasto spowite jest dymem unoszącym się z kominów zakładów włókienniczych. Ożywione fotografie industrialnych krajobrazów prowadzą poprzez przepych pałaców zdobywców szybkich fortun do ciasnych oficyn zamieszkałych przez robotników. Niczym wątek złotej nici wpleciono desenie autentycznych tkanin wytwarzanych w Łodzi w XIX wieku, zaczerpnięte wprost z oryginalnego wzornika z próbkami.

W „Archiwalnym Fotoplastikonie Online – Łódź” wykorzystano materiały archiwalne ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego i Archiwum Państwowego w Łodzi. Tym razem towarzyszyło mu webinarium Wielokulturowa Łódź. Dr Adam Sitarek z Centrum Badań Żydowskich Uniwersytetu Łódzkiego przybliżył wielokulturowy i wielowyznaniowy charakter miasta w okresie międzywojennym. Nie zabrakło elementów dziejów łódzkiej społeczności żydowskiej oraz zagładą Żydów w okresie II wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem getta łódzkiego.

Radom – ulicami miasta wielu kultur

Archiwalny Fotoplastikon Online przybył do Radomia 27 sierpnia 2021. Pokazuje wielokulturowe, tętniące życiem miasto, którego okres przedwojennej prosperity przerwała druga wojna światowa. Miasto stało się siedzibą jednego z dystryktów Generalnego Gubernatorstwa, a jego żydowscy mieszkańcy zostali najpierw zamknięci w getcie, a następnie wywiezieni do Treblinki. Radom wtedy to także silny ośrodek oporu wobec okupanta i arena spektakularnych działań polskiego państwa podziemnego. We wprawione w ruch i muśnięte kolorem archiwalne fotografie wpleciono autentyczne afisze z okresu międzywojennego i czasów okupacji, co doskonale dopełnia obraz radomskich ulic tamtych lat.

W „Archiwalnym Fotoplastikonie Online – Radom” wykorzystano materiały archiwalne ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego i Archiwum Państwowego w Radomiu. Przy okazji premiery zorganizowano webinarium Radom w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945. Spotkanie poprowadził Krzysztof Głowacki, historyk i archiwista, autor artykułów naukowych, wystaw i kolekcji archiwalnych, pracownik Archiwum Państwowego w Radomiu. W trakcie przedstawiono najważniejsze wydarzenia w dziejach Radomia w okresie okupacji niemieckiej, przez które miasto bezpowrotnie zmieniło swoje oblicze. Poruszono tematy kampanii wrześniowej, życia kulturalnego, społecznego i religijnego w Radomiu i funkcjonowania polskiego podziemia, niemieckiej administracji i hitlerowskiego aparatu represji.

Projekt „Archiwalny Fotoplastikon Online” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.

Realizacja: Fundacja Koncept Kultura