„Idą Powstańcy” – spektakl muzyczno-taneczny już 11 listopada

11 listopada o godz. 19:55 w Telewizji TVS będzie miała miejsce premiera telewizyjna wyjątkowego spektaklu muzyczno-tanecznego „Idą Powstańcy”. Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” przez taniec i śpiew opowie o ważnych momentach historii regionu. Trzy części odpowiadają kolejnym Powstaniom oraz Plebiscytowi.

„Idą Powstańcy” – spektakl muzyczno-taneczny

Kanwą spektaklu są trzy śląskie powstania oraz ważne momenty, które były impulsem do ich rozpoczęcia. Całe widowisko rozpoczyna nawiązanie do pacyfikacji górników w Kopalni Mysłowice – jednego z wydarzeń, które doprowadziły do wybuchu I Powstania Śląskiego. 15 sierpnia 1919 roku przed bramą kopalni ok. 3 tys. górników z żonami i dziećmi oczekiwało na wynagrodzenie za pracę. Wzburzony długim oczekiwaniem tłum wtargnął na plac kopalni, wówczas otworzono do nich ogień. Zginęło 7 górników, 2 kobiety i 13-letni chłopiec, liczby rannych nie udało się ustalić. Emocje związane z tym wydarzeniem są punktem wyjścia powstańczej opowieści.

Spektakl złożony jest z trzech podobnych do siebie części odpowiadających kolejnym Powstaniom oraz Plebiscytowi. W każdej z nich można odnaleźć motyw mobilizacji do walki, zaznaczenie danego Powstania oraz sytuację po Powstaniu. Jest też warstwa uczuciowa, wyrażona śpiewem, ukazująca emocje kobiet czekających na swoich mężów, chłopaków i synów powstańców. Powstańcze utwory w większości pojawiają się w spektaklu chronologicznie, według kolejności powstawania. Tytułowa pieśń „Idą Powstańcy” jest motywem przewodnim, a jej pojawienie się akcentuje kolejne powstania. Utwory wykorzystane w spektaklu to głównie opracowania muzyczne Stanisława Hadyny, Ireneusza Łojewskiego, Krzysztofa Dziewięckiego i Janusza Stalmierskiego. Pierwszą pieśnią w widowisku jest „Rota” do słów Marii Konopnickiej, napisana w 1908 roku, a ostatnim „Rota Śląska” napisana po Powstaniach do słów Józefa Relidzyńskiego.

Powstania śląskie na scenie

Ważnym elementem widowiska „Idą Powstańcy” jest kostium. Każde z powstań zaakcentowane jest innym strojem: I powstanie to czarne jakle, II to kostiumy dzienne, „robocze” a III wyznaczają stylizowane kostiumy górnośląskie tzw. modraki lub modrzyńce. W finałowej scenie wykorzystane zostaną wszystkie odświętne kostiumy górnośląskie z charakterystycznymi elementami: chustkami na głowę tzw. purpurkami, galandami czyli wiankami młodych dziewczyn, koralami z krzyżami czy kostium śląskiej panny młodej. Kostiumy wzbogacone są także elementami ponadstuletnich, oryginalnych strojów śląskich z Dąbrówki Wielkiej. Są wśród nich m.in. czarne jakle, jedwabne fartuchy fabrycznie drukowane lub ręcznie malowane w równomiernie rozłożone kwietne bukiety, fartuchy płócienne w biało-niebieskie prążki, dołem haftowane białymi nićmi czy jakle dzienne. Elementy scenografii oraz powstańczych mundurów zostały specjalnie zakupione na potrzeby projektu.

Choreografie pojawiające się w widowisku to dzieło Jarosława Świątka, Michała Zubkova i Władysława Stefanika. Układy baletowe inspirowane są elementami ludowymi, współczesnymi, a w utworze „Hań daleko” nawet językiem migowym. W historię śląskich powstań wpleciony został także – przewijający się przez całe widowisko – motyw miłosny powstańca do dziewczyny. Autorem scenariusza „Idą Powstańcy” jest Jarosław Świątek, kierownik artystyczny Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”. Reżyseria – Jarosław Świątek i Norbert Rudzik, odpowiedzialny także za realizację obrazu.

Spektakl na stulecie

Spektakl nagrano bez udziału publiczności, a jego prezentację zaplanowano w przestrzeni wirtualnej i telewizyjnej, w związku z ograniczeniami sanitarnymi. Ujęcia nagrywano w koszęcińskiej siedzibie Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”, w Teatrze Rozbark w Bytomiu oraz w plenerach katowickiego Nikiszowca. Efekt widzowie będą mogli podziwiać 11 listopada o godz. 19:55 w Telewizji TVS.

Spektakl dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.