Nagrody EMYA rozdane

Cztery dni warsztatów, spotkań i prezentacji zwieńczyła finałowa gala. W sobotę, 12 maja, po raz pierwszy w Polsce, w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, wręczono Europejską Nagrodę Muzealną Roku, czyli EMYA. Poznaliśmy najlepsze instytucje roku!

Laureatem głównej nagrody jest Design Museum w Londynie. Zostało ono założone w 1989 roku, ale w 2016 przeniosło się do budynku na Kensington Site, co całkowicie zmieniło jego oblicze. Jako muzeum bada, analizuje i prezentuje potęgę ludzkiej kreatywności, przedmiotów, idei, oraz umiejętności i sił które kształtują ludzkie życie. Po ponownym uruchomieniu zaoferowało publiczności szereg nowych wystaw oraz rozbudowany program wydarzeń towarzyszących. Ekspozycja jest wysoce interaktywna, dostępna niezależnie od wieku. Muzeum jest przestrzenią dla międzykulturowego dialogu, którego znaczenie dla lokalnej społeczności jest nie do przecenienia. Serdecznie gratulujemy!

Jednak to nie jedyne przyznane laury. Nagroda Muzealna Rady Europy (Council of Europe Museum Prize) trafiła w ręce Muzeum Dzieciństwa Czasu Wojny w Sarajewie. Przyznawana jest placówkom muzealnym, które wniosły znaczący wkład do zrozumienia Europejskiego dziedzictwa kulturowego. Wyróżniona instytucja ze stolicy Bośni i Hercegowiny podejmuje jeden z najbardziej palących tematów dzisiejszego świata, bo skupia się na dziecięcych doświadczeniach czasu wojny. Muzeum chce brać czynny udział w procesach społecznego uzdrawiania, osiągania zgody i porozumienia jednocześnie dokumentując dziecięcą odwagę podczas konfliktów zbrojnych. Uosabia humanitarne i demokratyczne wartości wyznawane przez Radę Europy.

Nagroda Silletto przyznawana jest za osiągnięcia w pracy z lokalną społecznością. Według komisji zasłużyło na nią Muzeum Drewnianych Okrętów w Betinie, w Chorwacji. Kolekcja muzealna składa się z darów mieszkańców wioski. Oferuje przez to wgląd w tradycyjne życie lokalnej społeczności. Każda osoba zaangażowana w działanie muzeum, od pracowników po zwiedzających, jest z tym miejscem związana. Dzięki naciskowi na społeczną odpowiedzialność, placówka jest modelowym przykładem relacji pomiędzy muzeum, społecznością i lokalną przedsiębiorczością.

Nagroda Kenneth’a Hudson’a docenia niezwykłe, odważne, a czasem kontrowersyjne projekty i jest przyznawania w uznaniu wyjątkowych zasług w mierzeniu się z ogólnie przyjętym pojęciem o roli muzeów w społeczeństwie. Wyróżniono nią Muzeum Narodowe Estonii w Tartu. Ukazuje ono co oznacza przynależność do danego miejsca. Gromadzi, chroni i interpretuje pamięć o przeszłości, nawet kontrowersyjnej i skomplikowanej, by stworzyć otwartą dla wszystkich przestrzeń do poszerzania wiedzy o niej. Przez zaangażowanie w wielogłosowy dialog i partycypacyjne podejście do historii dnia codziennego, instytucja ta oferuje zupełnie nową koncepcję muzeum narodowego.

Oprócz tego przyznawane są także tzw. nagrody specjalne. Jury Nagrody EMYA 2018 przyznało szereg wyróżnień. Muzeum Egipskie w Turynie, we Włoszech inspiruje swoją publiczność poprzez dynamiczną zmianę ekspozycji stałej, badanie, analizę i prezentowanie fascynujących historii przywołujących do życia przełomowe momenty globalnej historii, które wpłynęły na losy świata. Promuje międzykulturowy dialog i budzi fascynację bogactwem zbiorów i kontekstem w jakim są one prezentowane. 

Lascaux IV to Międzynarodowe Centrum Sztuki Jaskiniowej w Dordogne, Francji. Stało przed nim wyzwanie interpretacji jednego z najsłynniejszych zabytków archeologicznych w Europie, bez pokazywania oryginalnego wykopaliska. Poradziło sobie poprzez dogłębne badania naukowe i użycie technologii w procesie rekonstrukcji.

Muzeum Miejskie w Helsinkach, w Finlandii, współpracuje ściśle z lokalnymi społecznościami, aby poznać które historie są dla nich ważne. To nowe muzeum jest przytulne i gościnne. Oferuje innowacyjne metody poszerzania wiedzy w nieformalnym otoczeniu, a także interakcje pomiędzy historiami trudnymi, nostalgicznymi, a optymistycznymi i niosącymi nadzieję.

Muzeum Rainisa i Aspaziji w Rydze ukazuje życie codzienne w przeszłości, czyniąc je znaczącym dla dzisiejszych pokoleń. Pokazuje triumfy i zmagania pisarza i pisarki, którzy odegrali wielką rolę w określeniu tożsamości narodowej Łotyszów. Zarówno wystawa jak i wydarzenia towarzyszące przywołują do życia tematy aktualne także w XXI wieku, takie jak prawa człowieka czy prawa kobiet.

Muzeum Opera Duomo w Florencji podjęło się zadania reinterpretacji zbiorów związanych z jednym z najważniejszych budynków w Europie. Poprzez wymyślną architekturę i narracyjne podejście do tematu pozwala sztuce religijnej przemawiać na różne sposoby i trafiać do bardzo zróżnicowanej grupy odbiorców.

Muzeum Uniwersyteckie w Navarze, w Pampelunie, w Hiszpanii dowodzi, że sztuka potrafi otwierać umysły i podsuwać nowe sposoby rozwiązywania problemów. Mieści się w nowym budynku, a szeroką publiczność przyciąga swoimi zbiorami i wydarzeniami. Jako instytucja kultury chce globalnie zredefiniować rolę muzeum.

Muzeum Vapriikki w Tampere, Finlandii wyróżnione zostało za wkład w zrównoważony rozwój, bycie przykładem wzorcowej współpracy i dzielenia się przestrzenią bez zatracenia swojej tożsamości oraz narażania zbiorów instytucji zaangażowanych w tę współpracę. Nagrodę przyznano za ideę stworzenia instytucji kultury która jest odpowiedzialna społecznie, racjonalna, ekonomicznie opłacalna, nienaruszająca równowagi ekologicznej, profesjonalna i zjednoczona ideą pracy kolektywnej.

Wszystkim laureatom serdecznie gratulujemy. Wyróżnienia są wyrazem uznania dla wysokiej klasy innowacji w muzealnictwie. Wspierają rolę muzeów, jako instytucji publicznych, promując wzajemną współpracę i wymianę idei. Nagroda EMYA ma również za zadanie promowanie wartości obywatelskich i demokratycznych oraz praw człowieka, przenikania się kultur ponad politycznymi i społecznymi barierami, oraz zrównoważonego rozwoju.

Na koniec pozostaje wymienić jeszcze grono finalistów, którzy dzielnie walczyli o tytuł. Warto podkreślić, że mimo iż nie zdobyły nagrody, także prezentują sobą wysoki poziom i są chlubą dla swoich krajów. Są to: andorskie Muzeum Carmen Thyssen w Andorze, azerskie Muzeum Dywanów w Baku, brytyjskie Muzeum Mary Rose w Portsmouth, i Muzeum Nauki w Londynie, chorwackie Muzeum Kultury Vučedol w Vukovar, fińskie Muzeum Lenina w Tampere, greckie Muzeum Archeologiczne w Tebach i Muzeum Diachroniczne w Larissie, holenderskie Muzeum Centralne w Utrechcie, irlandzkie Muzeum Emigracji Irlandzkiej i Galeria Narodowa w Dublinie, łotewskie Narodowe Muzeum Sztuki i Muzeum Motoryzacji w Rydze, niemieckie Museum Pieniądza Deutsche Bundesbank w Frankfurcie nad Menem, polskie Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach i Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, portugalskie Narodowe Muzeum Trenerów i Narodowe Muzeum Kolei w Lizbonie, rosyjskie Muzeum Rosyjskiego Impresjonizmu w Moskwie i Muzeum Sztuk Pięknych Vasily’a Polenova w Polenovie, serbski Dom Jevrema Grujić’a w Svetogorskiej, szwajcarskie: Muzeum Jedzenia w Vevey, Muzeum Ackerhus w Ebnat,  Muzeum Naturalne w St.Gallen i Muzeum Sztuki Valais w Sion, tureckie Muzeum Sztuki i Archeologii Erimtan w Ankarze, węgierskie Centrum Turystyczne zamek Almásy w Gyula i Muzeum Szpitala w Skale w Bunkrze Nuklearnym w Budapeszcie i na koniec włoskie Narodowe Muzeum Archeologiczne w Altamurze.

Jeszcze raz gratulujemy wyróżnień i zapraszamy do zwiedzania muzeów!