"Quarks, Elephants & Pierogi: Poland in 100 Words" - lingwistyczny przewodnik po Polsce

„Quarks, Elephants & Pierogi: Poland in 100 Words” autorstwa redaktorów culture.pl Mikołaja Glińskiego, Matthew Daviesa i Adama Żuławskiego to intrygujący przewodnik po Polsce. Książka opowiada o naszym kraju poprzez zbiór stu pojęć związanych z krajem nad Wisłą i jego mieszkańcami.

Propozycja wydawnicza Instytutu Adama Mickiewicza to książka inteligentna, dowcipna i nietuzinkowa. Autorzy starali się tak dobrać hasła i pojęcia, aby jak najlepiej oddać historię, dorobek kulturowy i nade wszystko charakter Polski utrwalony w języku. 

„Quarks, Elephants & Pierogi: Poland in 100 Words”

Hasła ułożone są alfabetycznie, a odwołują się m.in. do tradycji, historii czy przyrody. Nie jest to książka lukrowana, bez słodzenia i z dużą dozą autoironii prezentuje nie tylko to, z czego jesteśmy dumni jako Polacy, ale także pokazuje te charakterystyczne cechy i zachowania, które dla gości z zagranicy mogą wydawać się nieco niezrozumiałe. Mamy zatem słowa-emblematy, które wiele znaczą dla każdego Polaka i które są z nami nierozerwalnie związane, takie jak mazurek czy solidarność. Obok nich stoją słowa bliskie nam i naszemu codziennemu życiu, takie jak ziemniak czy filiżanka. Mamy pojęcia nazywające polskie wynalazki bądź odkrycia, znane na całym świecie, takie jak zawarte w tytule kwarki czy też witaminy. Mamy słowa-wyzwania dla obcokrajowców, takie jak źdźbło czy gżegżółka (wyzwanie także dla wielu Polaków!). Znajdziemy pojęcia odwołujące się do różnych stanów emocjonalnych – miłość, żal czy też poniedziałek, a także onomatopeje, jak znane nam wszystkim apsik. Możemy prześledzić pochodzenie wyrazów i zmianę znaczenia, współczesne użycie okraszone jest frazeologią i osadzone w szerokim kontekście. Dzięki temu uwypuklone zostały wzajemne wpływy języka i otaczającego nas świata.

Nie tylko dla obcokrajowców

Choć pozycja wydana jest w języku angielskim, wbrew pozorom skierowana jest nie tylko do obcokrajowców – to także propozycja dla rodzimych użytkowników języka, zainteresowanych jego historią i perypetiami. To książka dla miłośników wyrazów, którzy pragną zgłębiać ich pochodzenie i dowiedzieć się więcej o słowach, którymi posługują się na co dzień. To wreszcie możliwość spojrzenia z dystansu na nasze specyficzne zwyczaje, a często i przywary i wyobrażenia sobie, jak można z nich także uczynić piękną opowieść dla każdego, kto chce lepiej poznać Polskę i jej mieszkańców. 

Oceń książkę po okładce

Choć zwyczajowo nie należy tego robić, w tym wypadku ta zasada się nie sprawdza, jako że książka ma przepiękną szatę graficzną. Każdemu hasłu towarzyszy adekwatna ilustracja stworzona przez projektantkę graficzną Magdalenę Burdzyńską. Rysunki dopełniają i interpretują tekst, a także wchodzą z nim w specyficzny dialog, nierzadko odpowiadając graficznym dowcipem na ironiczne zdanie. Bogactwo grafiki pozwoliłoby pozycji na zaistnienie bez tekstu, ale razem te elementy tworzą jednolitą całość. Autorzy książki zadbali o detale – w druku wykorzystano polskie kroje pisma: Nocturne Serif Mateusza Machalskiego oraz Sudety Jan Estrady-Osmyckiego z Threedotstype. Klasyczny, alfabetyczny układ haseł nie wyklucza innego sposobu lektury, np. tematycznej, zgodnej ze wskazówkami umieszczonymi na marginesie. Do pozycji dołączony jest także plakat z ilustracją słowa „miłość”. Nic dziwnego, że książka otrzymała tytuł Najpiękniejszej Publikacji Roku w kategorii „słowniki, encyklopedie, leksykony, poradniki” 59. Konkursu PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2018.

Projekt jest częścią koordynowanego przez Instytut Adama Mickiewicza międzynarodowego programu kulturalnego POLSKA 100, realizowanego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022. Sfinansowano ze środków MKiDN w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.