Sportowcy, żołnierze, zwycięzcy - rok 1920 a dolnośląscy bohaterowie

Wojewoda dolnośląski zaprasza na opowieści o zwykłych ludziach, którzy stali się uczestnikami niezwykłych wydarzeń 1920 roku. Dwa projekty edukacyjne mają wyjątkowy wymiar – łączą powojenne losy mieszkańców Dolnego Śląska z ich życiem sprzed 1939 roku, gdy byli oni obywatelami II Rzeczpospolitej. Sportowcy, żołnierze, lekarze to bohaterowie filmów, komiksów i scenariuszy lekcji o wydarzeniach sprzed 100 lat.

„Na stadionach i w okopach – żołnierze/sportowcy na froncie wojny polsko-bolszewickiej”

Projekt „Na stadionach i w okopach – żołnierze/sportowcy na froncie wojny polsko-bolszewickiej” przygotowano, by upamiętnić sportowców, którzy w 1920 roku, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, zamienili strój sportowy na mundur i walczyli na froncie. Według historyka sportu profesora Ryszarda Wryka, w wojnie tej walczyło ponad 70 przyszłych olimpijczyków. Trzynastu z nich otrzymało Order Virtuti Militari. Bazując na ich życiorysach powstały nowatorskie materiały dla uczniów ze szkół na terenie Dolnego Śląska, które teraz dostępne są dla wszystkich.

Komiks „1920. Sportowcy i żołnierze” poświęcono historii Wacława Kuchara oraz Sławosza Szydłowskiego. Obaj występowali w dyscyplinach związanych z lekką atletyką, następnie zmobilizowani wzięli udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a w 1924 roku pojechali do Paryża reprezentować Polskę na Igrzyskach Olimpijskich. O tych epizodach z ich życia można przeczytać na kartach komiksu. Także sportowcom okresu międzywojennego poświęcona jest gra edukacyjna „Laury dla Niepodległej”. Aby otrzymać materiały w formie drukowanej wystarczy napisać maila. Tematy o powstawaniu ruchu sportowego na ziemiach polski, o sportowcach-żołnierzach w czasie walk o granice oraz olimpijczykach pochowanych na terenie województwa Dolnośląskiego poznali uczniowie 22 klas sportowych podczas lekcji online.

Powstały również dwa filmy poświęcone historii sportu: „Przedwojenni Olimpijczycy na Dolnym Śląsku” i  „Kuchar, Rómmel, Skarżyński – sportowcy i żołnierze”. Narratorami w filmach byli historycy zajmujący się tematyką sportu w okresie międzywojennym: dr Łukasz Idowiak oraz mgr Szymon Beniuk.

„Hej, kto Polak, na bagnety”

„Hej, kto Polak, na bagnety” to projekt wielopłaszczyznowy. W jego ramach powstał fabularyzowany film dokumentalny, pt. „Ocalamy. Historia wojny polsko-bolszewickiej i jej trzech bohaterów”. W filmie, oprócz historii konfliktu roku 1920, przedstawiono trzy fabularyzowane fragmenty, poświęcone żołnierzom: Lesława Węgrzynowskiego, Józefa Sierocińskiego oraz Mariana Kuricy.

Do filmu powstało sporo materiałów dydaktycznych. Mogą stanowić pomoc do przeprowadzenia lekcji online. Dzięki wysokiemu poziomowi merytorycznemu i ciekawym zdjęciom uczniowie mogą poznawać historię 1920 roku. Przygotowano także warsztaty online z edukacyjnej gry wielkoformatowej „Zadwórze 1920” wraz z lekcją online poświęconą temu bojowi. Scenariusz lekcji, linki do filmów i broszura „Żołnierze wojny polsko-bolszewickiej pochowani na Dolnym Śląsku” dostępne są na stronie projektu. Powstał zapis lekcji: pierwsza lekcja, druga lekcja , a także film instruktażowy dla nauczycieli. Naukową częścią projektu była organizacja konferencji „Zwycięzcom 1920 roku” w której wzięli udział wybitni historycy wrocławscy oraz przedstawiciele innych ośrodków akademickich.

Projekty „Hej, kto Polak, na bagnety” i „Na stadionach i w okopach – żołnierze/sportowcy na froncie wojny polsko-bolszewickiej” sfinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.