"W przestrzeni Magdaleny Abakanowicz. Tkanina i rzeźba" - wystawa w Rydze

Kolejna po Andrzeju Wróblewskim, Katarzynie Kobro i Władysławie Strzemińskim czołowa przedstawicielka polskiej awangardy w sztuce zagości na Łotwie. Wystawa Magdaleny Abakanowicz „Tkanina i Rzeźba” zagości w Muzeum Sztuki Dekoracyjnej i Designu w Rydze. Ekspozycję można podziwiać do 30 czerwca.

Magdalena Abakanowicz w Rydze

Ryga to nieprzypadkowy gospodarz wystawy prezentującej monumentalne rzeźby z tkanin – to właśnie w stolicy Łotwy od wielu lat organizowane jest Triennale Tkaniny. Obejrzeć można ponad 20 dzieł Magdaleny Abakanowicz, w tym przestrzenne tkaniny – abakany, rzeźby i figuratywne kompozycje z kilku polskich muzeów oraz z pracowni artystki, dających szeroki ogląd jej pracy twórczej i innowacyjnego podejścia. Abakanowicz, która zmarła zaledwie dwa lata temy, wciąż należy do najlepiej znanych w świecie polskich artystów. Tworzyła w wielu dziedzinach sztuk wizualnych, takich jak rzeźba, malarstwo, rysunek czy tkactwo, pokazując że można je w wyjątkowy sposób łączyć.

Artystka w latach 1950 – 1954 studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Z początku skupiała się na malarstwie, tworząc wielkoformatowe, monumentalne kompozycje – gwasze na tekturze i lnianym płótnie ze stylizowanymi motywami ptaków, roślin wodnych i ryb. Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych zajęła się tkaniną. W 1960 roku w warszawskiej Galerii Kordegarda pokazała „Kompozycję”. Gra niefiguratywnych plam barw przypominała ulubione motywy przyrodnicze artystki. Już wówczas krytycy nie potrafili zgodzić się co do statusu jej prac – czy to malarstwo abstrakcyjne, czy też tkanina dekoracyjna.

Abakan

Pierwsze innowacje zrealizowała w obszarze tkaniny artystycznej. W 1962 r. na Biennale Tkaniny w Lozannie jej mierząca 12 m² „Kompozycja białych form” została przyjęta z entuzjazmem. Praca powstała z fragmentów białej, brązowej i szarej tkaniny z wykorzystaniem nie tylko tradycyjnej tkanej wełny czy lnu, ale również sizalu wraz z wprowadzeniem licznych „zbitków” nici i faktury. W 1965 r. przestrzenna tkanina, która później zyskała wywiedzioną od nazwiska artystki nazwę „abakanu”, otrzymała nagrodę główną na Biennale w São Paulo, a jej twórczyni zdobyła międzynarodowe uznanie.

Abakanowicz w końcowej fazie twórczości skupiała się bardzo mocno na ludziach. W jej dziełach dominowały abstrakcyjne postaci ludzkie i grupy ludzi, a także głowy, ręce i fragmenty innych części ciała. Jak tłumaczyła artystka, sztuka „jest po prostu uniwersalną opowieścią o kondycji ludzkiej”, poza daną chwilą, dotyczącą „człowieka w ogóle”. Takie właśnie dzieła podziwiać można w Rydze. 

Projektowi towarzyszy projekcja zrealizowanego przez Telewizję Polską filmu dokumentalnego o Magdalenie Abakanowicz, obszerny katalog, a także konferencja naukowa z udziałem historyków sztuki z Polski i Łotwy.