"Wolny Ptak" - satyryczne ilustracje z prasy żydowskiej na wystawie w Warszawie

„Wolny ptak. Der Frajer Fojgl” to nowa wystawa czasowa w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma. Ukazuje karykatury i rysunki satyryczne z prasy żydowskiej w niepodległej Polsce. Wystawę oglądać można od 16 listopada w siedzibie Instytutu przy ul. Tłomackie 3/5 w Warszawie.

Karykatura żydowska nie ograniczała się tylko do zaspokajania potrzeb śmieszków, lubiących odrobinę lekkiego humoru. Na gorąco w satyryczny sposób komentowała rzeczywistość społeczno – polityczną w niepodległej Polsce. Drukowana w prasie żydowskiej zarówno w języku polskim, jak i w jidysz, pokazywała różnorodność postaw i procesów w społeczności żydowskiej, kształtowała nastroje i poglądy, była krzywym zwierciadłem coraz bardziej ponurej rzeczywistości. Ekspozycja „Wolny ptak. Der Frajer Fojgl” pozwala zajrzeć nam w dwudziestolecie międzywojenne z perspektywy trzech milionów polskich Żydów, sportretowane przez nich samych – społeczność, która kilkanaście lat później niemalże kompletnie zniknęła z pejzażu niepodległej Polski. To niesamowite okno na świat, który nie istnieje.

Na wystawie pokazane zostaną rysunki satyryczne przedstawiające marszałka Józefa Piłsudskiego, poetę Antoniego Słonimskiego, autora reformy walutowej Władysława Grabskiego czy dochodzącego wówczas do władzy Adolfa Hitlera. Prace wykonane zostały przez m.in. Fryderyka Kleinmana, Jakuba Bikelsa, Ignacego Witza, Artura Szyka i wielu innych wybitnych artystów. Wystawa podzielona jest na części prezentujące chronologicznie historię Żydów w niepodległej Polsce. Wśród prac zobaczyć będzie można rysunki komentujące stosunki etniczne, przemiany obyczajowe, emancypację kobiet, karykatury obrazujące wielki kryzys gospodarczy, antysemityzm i już widoczne widmo nadciągającej Zagłady.

Otwarcie wystawy „Wolny ptak. Der Frajer Fojgl. Karykatura z prasy żydowskiej w niepodległej Polsce” już w piątek 16 listopada. Ekspozycję będzie można oglądać do 24 marca przyszłego roku.