Bohaterowie i bohaterki niepodległości - pakiet edukacyjny do wykorzystania w szkolnych klasach

Biuro Programu „Niepodległa” we współpracy z Centrum Edukacji Obywatelskiej zaprasza do korzystania z nowości – materiałów edukacyjnych, które pozwolą przeprowadzić ciekawe lekcje o bohaterach i bohaterkach odzyskiwania przez Polskę niepodległości! Sześć scenariuszy zajęć i cztery materiały dodatkowe nawiązuje do jedenastu portretów filmowych wybitnych postaci, które budowały niepodległą ojczyznę. Pomysły jak można wykorzystać przygotowany pakiet przedstawione zostaną 3 listopada 2022 o godzinie 18:00 podczas webinarium. Serdecznie zapraszamy do korzystania!

Pakiet edukacyjny „Bohaterowie i bohaterki niepodległości”

Zapraszamy do korzystania z materiałów przygotowanych w ramach pakietu. Zadania przygotowali wybitni specjaliści z zakresu edukacji i historii. Uczniowie i uczennice, oprócz zadań wymagających analizy materiałów źródłowych, podczas lekcji będą mogli podjąć takie wyzwanie jak: napisanie CV bohatera, przeprowadzenie historycznego talk-show czy przygotowanie ulotki. W materiałach dodatkowych czekają za to dodatkowe pomysły na projekty czy scenorysy do dopisania filmowej sceny. Wszystkie materiały są bezpłatne i można je pobrać poniżej.

Scenariusze lekcji:

Scenariusz lekcji „Budowniczowie niepodległej” – Zajęcia na temat odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Uczniowie i uczennice poznają najważniejsze postaci związane z datą 11 listopada 1918 roku: Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Paderewskiego i Ignacego Daszyńskiego – ich biografie, osobowości, poglądy.
Scenariusz lekcji „O polskiej tożsamości na Śląsku”– Zajęcia podejmują temat sytuacji geopolitycznej Śląska oraz istnienia tożsamości polskiej w tym regionie, obok tożsamości lokalnej. Uczniowie i uczennice poznają losy i dokonania Józefy Bramowskiej i Wojciecha Korfantego. Lekcja może posłużyć do dyskusji z okazji obchodzonej w 2022 roku setnej rocznicy włączenia ziem Górnego Śląska w granice II Rzeczpospolitej.
Scenariusz lekcji „Dążenia do niepodległości” – Zajęcia pozwolą przyjrzeć się losom oraz działalności politycznej i społecznej Ignacego Daszyńskiego, Wojciecha Korfantego i Wincentego Witosa. Uczniowie i uczennice poznają i porównają drogi życiowe tych trzech postaci, które przyczyniły się do odzyskania niepodległości.
Scenariusz lekcji „Kobiety odrodzonej Polski” – Zajęcia dotyczą ważnych dla okresu odzyskiwania przez Polskę niepodległości postaci kobiecych: Józefy Bramowskiej (działaczki polskiej na Śląsku), Aleksandry Piłsudskiej (bojowniczki, żony marszałka Piłsudskiego), Ireny Kosmowskiej (posłanki i działaczki oświatowej), Stanisławy Paleolog (założycielki polskiej policji kobiecej) i Zofii Szlenkierówny (fundatorki szpitala dla dzieci i dyrektorki szkoły pielęgniarskiej). Mają za zadanie pokazać różnorodność życiorysów oraz podejmowanych działań politycznych i społecznych w służbie niepodległej ojczyźnie, jednocześnie przybliżając sytuację kobiet na początku XX wieku.
Scenariusz lekcji „Nie tylko granice” – Zajęcia mają na celu pokazać mniej oczywiste wyzwania, które trzeba było podjąć po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, np. w zakresie ochrony zdrowia czy bezpieczeństwa publicznego. Punkt wyjścia stanowią biografie działaczek społecznych: Stanisławy Paleolog, Aleksandry Piłsudskiej i Zofii Szlenkierówny.
Scenariusz lekcji „Razem dla niepodległości” – Zajęcia mają na celu ukazanie różnorodności postaci oraz środowisk społeczno-politycznych, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości. Lekcja bazuje w dużej mierze na pracy w grupach, aby uzmysłowić wartość wspólnego działania. W jej trakcie zostają wykorzystane portrety filmowe: Józefy Bramowskiej, Ignacego Daszyńskiego, Ireny Kosmowskiej, Ignacego Jana Paderewskiego, Aleksandry Piłsudskiej, Zofii Szlenkierówny, Wincentego Witosa oraz Wojciecha Korfantego.

Materiały dodatkowe:

Materiały dodatkowe: „Ikony skojarzeń” – Narzędzie do budowania mapy myśli. Zawiera zestaw zdjęć i ikon, które można wykorzystać przy tworzeniu chmur skojarzeń do postaci, budowania między nimi powiązań czy zapamiętywania czego dokonali. Narzędzie nadaje się zarówno jako punkt wyjścia do zajęć, jak i jako podsumowanie.
Materiały dodatkowe: „Jeszcze jedna scena” – Narzędzie do przygotowania scenorysu własnej sceny do portretu filmowego. Zawiera instrukcję, jak przygotować i napisać dodatkową scenę fabularyzowaną, którą uczniowie mogliby dołączyć do filmu o danej postaci oraz szablon scenorysu i krótkie omówienie rodzajów planów filmowych.
Materiały dodatkowe: „Karta analizy filmu” – Uniwersalne pytania do portretów filmowych. Karta pomaga w analizie każdego z klipów pod kątem zawartych w nim faktów historycznych i rysów charakterologicznych bohaterów. Może to stanowić punkt wyjścia do poszukiwań materiałów źródłowych o poszczególnych postaciach.
Materiały dodatkowe: „Projekt: Niepodległa” – Pomysły na miniprojekty. Materiał zawiera trzy propozycje projektów do zrealizowania przy okazji szkolnych obchodów rocznicy odzyskania niepodległości. Projekty zostały pomyślane tak, aby można je było zrealizować w około miesiąc.

Portrety filmowe ojców i matek polskiej niepodległości

Portrety filmowe to cykl kilkuminutowych produkcji, które opowiadają o wybitnych postaciach okresu odzyskiwania przez Polskę niepodległości. Pierwszy film opublikowano w listopadzie 2020 roku. Wszystkie portrety mają podobną strukturę: najpierw pokazana jest scena z życia bohatera lub bohaterki, a następnie jest pokrótce przybliżany życiorys postaci wraz z historycznymi zdjęciami. Wypowiedzi przytaczane w produkcjach to zwykle ich własne słowa – w większości portretów wykorzystano fragmenty takich tekstów źródłowych jak przemówienia, wspomnienia czy pamiętniki. Wszystkie filmy dostępne są na kanale YouTube Niepodległa oraz na stronie niepodlegla.gov.pl.

Bohaterki – matki niepodległości:

Józefa Bramowska – polska działaczka na Śląsku
Stanisława Paleolog – założycielka polskiej policji kobiecej
Zofia Szlenkierówna – pionierka polskiego pielęgniarstwa świeckiego
Irena Kosmowska – posłanka i działaczka oświatowa
Aleksandra Piłsudska – kurierka konspiracyjna

Bohaterowie – ojcowie niepodległości:

Webinar „Bohaterowie i bohaterki niepodległości. Pomysły na zajęcia”

Pomysły na ciekawą lekcję o odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku i inspiracje do klasowych projektów rocznicowych zaprezentowano podczas Webinarium 3 listopada 2022 roku. O materiałach edukacyjnych „Bohaterowie i bohaterki niepodległości” opowiedział Jan Bliźniak z Centrum Edukacji Obywatelskiej. Prowadzący przedstawił cały pakiet i wskazał jak zaproponowane działania podkreślają aspekt współpracy, która doprowadziła do odbudowy niepodległej ojczyzny na różnych polach. Webinarium zostało nagrane, jest dostępne dla wszystkich na kanale YouTube Niepodległa.

Zapraszamy do korzystania!

Pakiet edukacyjny sfinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Wieloletniego Programu Rządowego „Niepodległa” na lata 2017–2022. Projekt zrealizowano w ramach obchodów 100. rocznicy przyłączenia ziem Górnego Śląska w granice II RP.