Nowy rok szkolny z Niepodległą - inspiracje dla uczniów i nauczycieli

W związku z rozpoczynającym się nowym rokiem szkolnym zachęcamy do szybkiej powtórki z historii razem z Niepodległą. Na naszej stronie internetowej można znaleźć mnóstwo materiałów, które w atrakcyjny sposób przybliżają wiele zagadnień z najnowszej historii Polski, a także mogą służyć jako pomoc dydaktyczna w szkołach, domach kultury i instytucjach publicznych. Poniżej przedstawiamy kilka propozycji, które wybraliśmy dla tych, którzy 1 września wracają do szkolnych ław oraz dla nauczycieli, pedagogów, edukatorów i animatorów. Część z nich powstała dzięki współpracy Biura Programu „Niepodległa” z innymi instytucjami.

Dla chętnych przygotowaliśmy ulotkę w wersji do pobrania: ulotka „Materiały edukacyjne”

Scenariusze lekcji i zajęć dla dzieci

W zakładce O niepodległej można znaleźć mnóstwo pomysłów na zabawy, warsztaty i ćwiczenia z dziećmi.

• W kartach retro zabaw znajdziemy aż 14 zestawów z pomysłami wspólnego spędzania czasu z dziećmi, które zaczerpnięto z oryginalnych poradników z okresu międzywojennego. Ponadczasowe zadania można wykonywać w każdym domu z pomocą przedmiotów, które są powszechnie dostępne. „Karty retro zabaw” powstały na podstawie zachowanych materiałów z dwudziestolecia międzywojennego – książek, poradników, czasopism.
• Karty edukacyjne „Tak powstawała Niepodległa” to zestaw 10 łamigłówek dla całych rodzin, towarzyszących wystawie „Tak powstawała Niepodległa”. Wyzwania ze sportowcami, popisy z artystami i kręte labirynty edukacji zapraszają do poznawania II RP.
• Zapraszamy też do kreatywnego spędzania czasu z „Kartami odkrywców”! Sześć tematycznych zeszytów stanowi zbiór zadań o zróżnicowanym poziomie trudności dla całych rodzin. 
• Dla 4 klas szkoły podstawowej przygotowaliśmy też scenariusz lekcji o pierwszych transatlantykach. Dla dzieci od 6 do 11 lat mamy przygotowane warsztaty plastyczne, a dla szerszego grona wystawę do pobrania oraz filmiki edukacyjne.
• W playlistach naszego kanału na YouTubeie można też znaleźć pomysły na kreatywne spędzenie czasu. Pomogą w tym twórcze spotkania – Warsztaty rękodzieła i śpiewu tradycyjnego, albo też  Zabawy muzyczne – Wirtualne animacje dla dzieci z muzyką tradycyjną. Więcej pomysłów można znaleźć na naszym YouTubie.
• Także Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów w ramach projektu Historia: poszukaj przygotował interaktywne lekcje polskiej historii stworzone m.in. dla Polonii. Historia: poszukaj to projekt edukacyjny skierowany do uczniów, edukatorów muzealnych, nauczycieli i muzealników. Pokazuje – oprócz „wielkiej polityki” – rozwój literatury, sztuki, nauki itp. Specjalne miejsce zajmuje historia odzyskania przez Polskę niepodległości. Na portalu można pobrać również ciekawe opracowania: „Gra o niepodległość” i „Podjąć wyzwanie! II Rzeczpospolita na drodze do nowoczesności”.
• W ramach cyklu „Polska Niepodległa – Historia w ożywionych obrazach” Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych składającego się z dziesięciu filmów przedstawiających wydarzenia oraz postaci związane z dążeniami do odzyskania przez Polskę niepodległości powstały też materiały edukacyjne przeznaczone dla nauczycieli starszych klas szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych. Dostępne są one po bezpłatnej rejestracji na platformie wfdif.online/edukacja/. Scenariusze zajęć oraz karty pracy dotyczą zekranizowanych wydarzeń, ich tła historyczno – kulturowego i zagadnień z edukacji filmowej.
• Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku rozbudowuje pakiety lekcji i warsztatów szkolnych. Dla młodzieży ze szkół ponadpodstawowych i seniorów przygotowano cykl „oksfordzkich” debat historycznych. Nauczyciele i uczniowie mają do dyspozycji podręcznik o prowadzeniu debat, artykuły instruktażowe i serię zeszytów historycznych pomagających przeprowadzić dyskusje na określone tematy niepodległościowe.
• Narodowe Centrum Kultury przygotowało pakiet edukacyjny #BarwyWspólne. To zestaw narzędzi edukacyjnych, które pomagają w rozmowie z dziećmi i młodzieżą na temat patriotyzmu. W zestawie znalazły się interaktywne narzędzia edukacyjne, propozycje scenariuszy dla nauczycieli, animatorów i edukatorów. Pakiet jest bezpłatnie udostępniany na stronie NCK.
• W ramach projektu edukacyjnego „WYNALAZCY, ODKRYWCY, PRZEMYSŁOWCY – historia polskich innowacji” Narodowe Muzeum Techniki przygotowało bezpłatne zestawy zawierające grę edukacyjną, wydawnictwo tematyczne uzupełnione poradnikiem metodycznym oraz skrypt ułatwiający zaplanowanie warsztatów i lekcji w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz przy działaniach animacyjno – kulturalnych. Zestaw przybliża sylwetki polskich naukowców, odkrywców i wynalazców, pokazuje ich wkład w rozwój techniki i przemysłu w Polsce i na świecie. Treści są zgodne z założeniami podstawy programowej.
• Geograficzno-Polityczny Atlas Polski to kartograficzny projekt edukacyjny. Główny celem projektu jest ukazanie Polski jako nowoczesnego państwa z bogatą przeszłością za pomocą narzędzi właściwych geografii. Odnosi się także do tradycji działań geografów na rzecz polskiego państwa, która pokazała się na przykład podczas konferencji paryskiej, gdy kształtowały się granice powojennej Europy. W ramach projektu powstały scenariusze lekcji dla szkół średnich.
• Podstawą przedsięwzięcia „100 na 100. Muzyczne dekady wolności” była lista 100 arcydzieł polskiej literatury muzycznej, które powstawały od 1918 roku do dzisiaj. Portal internetowy stonasto.pl to multimedialna encyklopedia wiedzy o polskiej muzyce współczesnej. W zakładce „Utwory” prezentuje każde opracowane w ramach projektu dzieło – informacje o utworze, autorze, jak i jego fragment muzyczny. W ramach komponentu edukacyjnego na stronie znalazły się scenariusze lekcji dla nauczycieli szkół podstawowych, ponadpodstawowych i artystycznych. Dla dzieci dostępne są gry i aplikacje pozwalające na eksperymentowanie z dźwiękami i tworzenie własnych kompozycji. Ponadto zrealizowano m.in. filmowe wizytówki – krótkie 3-minutowe materiały wideo o każdym ze 100 utworów.
• Zachęcamy też do zapoznania się z portalem, który poświęcony został Bitwie Warszawskiej – www.bitwa1920.gov.pl. To nowoczesny serwis, który powstał dzięki współpracy dwóch instytucji – Biura Programu „Niepodległa” oraz Polskiego Radia. Portal skierowany jest do tych, którzy chcą dowiedzieć się czemu Bitwa Warszawska nazywana jest Cudem nad Wisłą, ale także do osób, które pasjonują się historią. Chcieliśmy przekazać w nowoczesny sposób wiedzę o roku 1920. Portal wpisuje historię potyczek na przedpolach polskiej stolicy w szerszy kontekst historyczny oraz geopolityczny. To równocześnie przedstawienie realiów XX wieku i skutków wygranej bitwy, które odczuwamy także dziś – wiek później. Odeszliśmy jednak od książkowego przekazywania wiedzy, a postawiliśmy na multimedia, infografiki i interakcję z użytkownikiem. Narracja strony ma pozwolić odwiedzającym portal poczuć atmosferę panującą w Polsce, Europie i na świecie sto lat temu. Serwis wzbogacony jest o ponad 30 unikatowych nagrań, z których część pochodzi z Archiwum Polskiego Radia i Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
• Dla pasjonatóww tego okresu mamy też inną propozycję – dostępny jest cykl historyczny poświęcony Bitwie Warszawskiej. W zakładce O niepodległej pod nazwą „Wiktoria 1920 – zapiski z czasów wojny” wraz z Ośrodkiem KARTA zebraliśmy materiały, które pokazują jak wyglądały kolejne tygodnie 1920 roku. To starannie dobrane fragmenty listów, wspomnień, oficjalnych not, odezw i wycinki z prasy. Projekt to opowieść snuta głosami świadków wydarzeń sprzed stu lat, wzbogacony o archiwalne zdjęcia. 
• Zapraszamy też do zapoznania się i do korzystania z bezpłatnej wystawy poświęconą tematyce wojny polsko-bolszewickiej „Bitwa Warszawska. Stulecie zwycięstwa”. Biuro Programu „Niepodległa” przygotowało ją we współpracy z Muzeum Wojska Polskiego. Wystawa pomyślana została jako materiał popularnonaukowy jako pomocny dla instytucji kultury, jednostek samorządu terytorialnego, szkół czy organizacji pozarządowych. Ekspozycja składa się z 20 plansz – pokazano na nich zabytki ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego oraz wyjątkowe, archiwalne zdjęcia z 1920 roku, merytoryczne teksty przygotowali specjaliści z Muzeum. Wystawa jest do pobrania w zakładce o Niepodległej w dziale, w którym udostępniamy różne pomoce i materiały m.in. dydaktyczne.

 

Materiały audiowizualne

• Biuro Programu „Niepodległa” przygotowało kilkuminutowe filmiki – portery filmowe, prezentujące ważne postaci z historii Polski. Osią opowieści jest wybrany fragment z biografii danej osoby, a narrator uzupełnia portret często słowami samego bohatera – są to cytaty z pism lub pamiętników. Portrety te można zobaczyć na naszym kanale YouTube oraz w zakładce O Niepodległej w dziale „Materiały filmowe”.
• W tym samym miejscu dostępny jest film VR 360 stopni „Wiktoria 1920”, który przenosi widzów do 1920 roku. Bohaterowie wyruszają w pełną przygód podróż w stronę Warszawy, uciekając przed bolszewikami, biorąc udział w walkach, snując jednocześnie plany na powojenną przyszłość, a wszystko to w technologii Cinematic VR – 360 stopni 3D. 
• Również w zakładce O Niepodległej udostępniamy bezpłatnie do pobrania opracowane przez specjalistów wystawy, które mogą być prezentowane w mniejszym formacie jako np. gazetki szkolne, lub w dużym formacie jako np. samodzielne wystawy w otwartej przestrzeni. Do tej pory przygotowaliśmy plansze o symbolach narodowych, wystawę „Tak powstawała Niepodległa” o pierwszych latach odradzającej się II RP, wystawę o polskich górach i ich ochronie oraz roli Zakopanem w kulturze, wystawę o związkach II RP z morzem, o kolejach w niepodległej Polsce oraz o Bitwie Warszawskiej 1920 r.
• Serial dokumentalny „Polskie Sto Lat” dostępny w serwisie ninateka.pl opowiada o Polsce XX wieku. Cykl 42 filmów dokumentalnych prezentuje najważniejsze wydarzenia i postaci z historii Polski, od przełomu XIX i XX wieku po rok 2018. Każdy z odcinków dotyczy konkretnych problemów lub przełomowych momentów dziejowych. Serialowej opowieści towarzyszą archiwalne zdjęcia i materiały audiowizualne – przy jego tworzeniu wykorzystano materiały z archiwów filmowych, fotograficznych i dźwiękowych poważnych instytucji naukowych, uczelni i nadawców medialnych.
• „Where is Poland?” to anglojęzyczny, multimedialny przewodnik po ziemiach polskich pod zaborami. Obejmuje wydarzenia i procesy w skomplikowanej historii Polski od zaborów do końca I wojny. Na czytelników czekają materiały ikonograficzne z epoki, aplikacje i minigry.
• Cykl edukacyjny „Rzecz Polska” to program o najważniejszych dokonaniach krajowego designu. Przedstawia przedmioty użytkowe, charakterystyczne dla danego dziesięciolecia, rekonstruuje historię ich powstania, pokazuje funkcje w przestrzeni oraz przedstawia twórców i projektantów. Wszystkie przedmioty są przedstawione także w formie animacji, technicznego rysunku, co ułatwia zrozumienie ich wyjątkowości. 

Bazy wiedzy